Đoàn Thị là một cây bút quen thuộc dí dỏm, được độc giả VVNM yêu mến. Tác giả tham gia Viết Về Nước Mỹ từ tháng Ba 2010, khi còn ở Pháp. Họp mặt giải thưởng năm 2011, bà đã bay từ Paris sang California để nhận giải Vinh Danh Tác Giả - thường được gọi đùa là giải Á Hậu. Từ vài năm gần đây, tác giả đã dời sang California an cư cùng gia đình. Bài viết kỳ này kể về hai người con trai của tác giả đã gặt hái nhiều thành công trên con đường học vấn và làm việc từ bên Pháp đến đất nước Hoa Kỳ.
***
Các con của tôi đều học trường Tiểu Học Công Lập miễn phí của chính phủ, lên trung học hai đứa đều học trường tư Albert Demin của giáo hội Công Giáo tại thành phố Nogent sur Marne, bên cạnh Le Perreux Sur Marne nhà của chúng tôi an cư từ năm 1997.
Hai nhóc của tôi bắt đầu học tiếng Anh từ lớp Sáu, đến lúc thi tú tài hai đứa đã rành tiếng Anh cả hai đậu tú tài hạng ưu (mention Bien). Sau khi đậu tú tài, Duy Hải (DH) học khóa dự bị hai năm (classe préparatoire) chuyên toán, Lý, Hóa nếu không thi rớt mới được ghi danh thi tuyển vào các Đại Học lớn của Pháp (Grande Ecole) mỗi năm chỉ nhận vài trăm sinh viên thôi. Học sinh đã qua lớp chuyên toán điểm toán, lý, hóa xê xích nhau vài điểm thôi, để lọt vào vòng chung kết thí sinh phải làm bài luận văn (Dissertation) và thi tiếng Anh. Nhờ rành tiếng Anh năm 2001, DH thi đậu vào Đại Học École Centrale de Lille, thuộc thành phố Villeneuve-d'Ascq (miền bắc nước Pháp) được thành lập từ năm 1872 là ĐH đào tạo Kỹ Sư nổi tiếng của Pháp. Bên Pháp có bốn Đại Học Danh Giá (Grands Écoles) như École Centrale Paris, Lille, Lyon, Nantes và Marseilles, Supélec, AgroParis Tech và École Normale Supérieure Paris và Saclay.
Hầu hết các Đại Học công lập danh tiến của Pháp như Y, Dược, Nha Khoa, Công Chánh, Hàng Hải, Công Nghệ Thông Tin, Thương Mại...đều do chính phủ tài trợ, học phí in ấn tài liệu chỉ vài trăm euros một năm. Năm 2005 sau khi tốt nghiệp bằng KS Công Nghệ Tin Học, DH qua Luân Đôn (Londres) ghi danh vào đại học Imperial College London. Viện đại học này được thành lập vào năm 1907 sau khi sáp nhập vào Royal College of Science, Royal School of Mines và City & Guilds College, đại học này trở thành một đại học khá danh tiếng của Anh quốc.
Sau cuộc phỏng vấn với Viện Trưởng Đại học người Do Thái, ông đã nhận DH vào học và đồng ý cho DH học miễn phí một năm để lấy bằng Công nghệ Tin Học cao cấp, bố mẹ chỉ lo tiền thuê phòng trọ thôi. 2006 trở về Paris, DH đầu quân vào hãng Gémalto đúng lúc công ty này vừa trúng thầu sản xuất thẻ Thông Hành có chíp điện tử (Passeport Biometrique) cho Mỹ với thời hạn nhanh nhất. Kết quả là đám kỹ sư phải làm thêm ngày thứ Bảy mấy tuần lễ liên tục nên tiền phụ trội cho nhóm này bằng nửa tháng lương mỗi tháng.
Làm việc được hai năm DH nhảy qua vài hãng khác lương cao hơn đồng thời DH cũng học thêm những dữ liệu mới trong ngành công nghệ thông tin. Năm 2015 tại diễn đàng Davox Balan DH trình bày Algorithms for Big data (thuật toán các dữ liệu lớn). Năm 2016 DH ghi danh tại Convention Center San Jose giới thiệu chuyên đề Apache Cassandra, sau đó DH lọt vào mắt xanh của hãng Datastax bên Texas, họ đề nghị ký hợp đồng làm việc ngay.
Úi chà đề nghị thật hấp dẫn vì tiền lương tăng gấp ba so với hãng Pháp, nhưng thấy vậy mà không phải vậy. Chuyện là lúc mới quen với em đầm, Anne Sophie (AS), DH thành thật khai báo về đại gia đình bên nội lẫn ngoại đều định cư bên Mỹ nên thỉnh thoảng bố mẹ dẫn hai anh em qua Mỹ thăm họ hàng. Năm 2010 trước khi làm đám cưới AS bắt DH thề sẽ không qua Mỹ sinh sống, vì em là dân Tây chính gốc không muốn theo chồng xa cha mẹ, xa xứ Tây dịu dàng (Douce France).
DH phán như ri:
- Sau này lỡ bị thất nghiệp không tìm được việc làm bên Pháp, nếu tìm được việc làm bên kia đại dương thì anh sẽ đi ngay, em đồng ý thì anh mới làm đám cưới.
Em đầm đành gật đầu, lòng buồn hiu nhưng biết làm răng, phận gái phải theo chồng mà. Vì thế DH đành từ chối đề nghị của Datastax để giữ lời hứa với vợ. Sếp Datastax thông cảm hoàn cảnh éo le của hắn nên đã ký hợp đồng để DH làm đại diện hãng bên Châu Âu.
Trụ sở Datastax trên đường Favart thuộc quận 2 Paris, mỗi năm DH qua Mỹ hai lần để báo cáo kết quả với hãng. Có lần quản lý thương hiệu Louis Vuitton hẹn DH sáng hôm sau đến tiệm ngay đại lộ Les Champs Élysées điều chỉnh hệ thống computer.
Sau khi hoàn tất công việc, quản lý cho biết DH có thể mua bốn món hàng (hai nam, hai nữ) với giá hữu nghị (rẻ hơn giá niêm yết). DH lắc đầu cảm ơn quản lý vì cả vợ lẫn chồng đều cù lần, không chơi hàng hiệu, chỉ thích đi du lịch thôi, ông cười mỉm phán:
- Dân mê Tin Học như chú em nên hàng hiệu không quan trọng như các dữ liệu điên toán.
Sau bốn năm cộng tác, DH rời Datastax vì hãng này không còn hấp dẫn, DH mở văn phòng Freelancer cung cấp dữ liệu công nghệ thông tin cho ngân hàng và vài hãng lớn bên Pháp.
Năm 2021 một ngân hàng của Dubai yêu cầu DH qua bên đó lắp đặt hệ thống an toàn chống bọn Hacker hai tuần lễ, vé máy bay, ăn ở khách sạn thượng hạng, tất cả đều miễn phí, thù lao hai tuần cung cấp lắp đặt nhu liệu thật hấp dẫn.
Hiện nay DH đang cung cấp các nhu liệu mới, đáp ứng nhu cầu của ngân hàng, và một khách hàng lớn là công ty Saint Gobain một hãng đa quốc gia (entreprise française multinationale), thành lập từ năm 1665, sản xuất sắt thép cung cấp cho các thị trường xây dựng lớn khắp nơi. Hai năm nay DH bắt đầu đi vào lĩnh vực AI, tự tìm tòi trên các diễn đàn công nghệ thông tin hiện hành.
Con cả của tôi, DH bén duyên xứ Mỹ vài năm đủ sở hụi để hắn dìa quê vợ, riêng hai cháu nội lai Tây của tôi được tía cho học tiếng Anh từ lớp 3, đủ vốn đi du học sau này.
Còn Thăng Long (TL), con út của tôi cũng theo hướng đi của Duy Hải. Sau hai năm học lớp Dự Bị Toán, Lý, Hóa, TL thi đậu vào Đại Học Cơ Khí Ensam (Arts et Métiers), sau bốn năm tốt nghiệm với bằng Kỹ Sư tại Paris. Rồi sau đó TL qua London học một năm tại ĐH Westminster Học Viện Bách khoa Hoàng gia chuyên ngành công nghệ thông tin.
Trở về Pháp đi làm một năm, TL nghỉ việc sau khi nhận được học bỗng PhD bốn năm của đại học McGill tại Montreal, mỗi năm được trợ cấp sinh sống cho đến lúc tốt nghiệp. Năm 2019 hãng Bosch tại Silicone Valley (San Jose) ký hợp đồng bốn năm nhận TL chuyên ngành AI, thế là hắn khăn gói qua Mỹ.
Làm việc được hai năm, TL rời Bosch vì công việc không hấp dẫn, ông tía la làng sợ hắn thất nghiệp. TL trấn an bố đừng lo vì hắn đã tìm việc dưới LA tiếp tục trong lĩnh vực AI, tuy nhiên hãng mới phải xin gia hạn giấy phép làm việc (work permit) thêm hai năm.
Ngay từ lúc đến Silicone Valley, TL gia nhập cộng đồng người Pháp trung niên định cư khá lâu tại đây trong đó cũng có nhóm trẻ đến từ Châu Âu như dân Anh Quốc, Đức, Hòa Lan, Đan Mạch...
Sau này TL vô nhóm đá banh tại LA vô tình gặp lại Andrew, dân Anh quen nhau trên Silicone Valley lúc trước. Khi biết hãng mới phải gia hạn work permit thêm vài năm cho TL, Andrew hướng dẫn TL tự làm đơn xin thẻ xanh sẽ không bị từ chối vì chính phủ Mỹ ưu tiên cho ngành AI như Andrew tự làm mấy năm trước. Sau một năm nộp đơn, tuần trước TL vừa nhận được thẻ xanh mười năm, thời gian đủ để hắn thi quốc tịch không sợ sau này phải làm đơn xin gia hạn giấy phép làm việc.
Duy Hải con cả của tôi chỉ bén duyên với hãng Mỹ vài năm thôi, Thăng Long bây giờ chẳng những bén rễ mà còn cắm sào luôn ở đây với bố mẹ.
Đoàn Thị






Tôi mới định cư được vài năm nên không biết người Mỹ không thích khoe mẽ, trái lại người Mỹ rất hãnh diện với truyền thống hằng năm mừng lễ tốt nghiệp trung học, đại học của phụ huynh học sinh, sinh viên đấy.
Chúc mừng con trai con gái của Hoa Hồng Thắm sớm tốt nghiệp bằng cao học.