Tác giả: Trần Thiện Phi Hùng
Bài số 4881-18-30581-vb8073116
Trước Tháng Tư 1975, tác giả là một Hải Quân Trung Uý VNCH, rồi thành cựu tù cải tạo, tự lái tầu vượt biển, định cư tại Úc. Với nhiều bài viết sống động, trong đó có “Làm Thế Nào Để Chôn Hai Chế Độ,” kể chuyện được cô bí thư 12 tuổi đảng bảo lãnh ra khỏi trại cải tạo Vườn Đào, ông là tác giả vào danh sách Chung Kết Viết Về Nước Mỹ 2015. Sau đây là bài viết mới nhất.
Sáng ra thức dậy, Cám ơn Trời cho mình còn sống được thêm một ngày a! Đó là câu nhiều Lão Ông Lão Bà thường hay nói.
Sau mà bi quan quá vậy!
Con người ai cũng không thoát được Sinh Lão Bệnh Tử. Ngày giờ nào chết không ai biết trước; vậy sau hôm nay còn sống mà không lo ngày mai. trù tính cho những ngày kế tiếp?
Tôi vừa qua cái sinh nhựt 73 được mấy tuần. Bạn bè còn ở lại VN thì bắt đầu chết lần từ tuổi 60, tới tuổi 70 thì chẵng còn đứa nào. Chết vì khổ cực, lầm than, chết vì đi tù không ngày ra, làm thì quá sức mà ăn thì không no, chết vì suy dinh dưỡng. Có thể nói chúng chết vì lao động theo kiểu xã hội chủ nghĩa. Làm thấy tổ mà chẵng có đủ để ăn.
Sau năm 1975, là kẻ chiến bại, tôi đi tù. Các con của tôi không được lên lớp 10 vì lý lịch của Bố. Rời nhà tù, vì tương lai các con, tôi thí mạng liều chết lái tàu lần cuối vượt biển. May mắn thoát chết được đến bến bờ tự do.
Xứ nầy mọi người cho là xứ tạm dung, nhưng với tôi thì nửa đời sống ở VN, nửa đời sống tiếp nơi đây.
Cơ cực thời thơ ấu, gian khổ lúc trẻ trung, đời thủy thủ trên 12 năm, thân tôi tàn tạ sớm hơn người có cuộc sống bình thường nên 60 tuổi đã bị thoái hóa cột sống và cũng đến tuổi về hưu do chính phủ qui định cho cựu quân nhân (mặc dù tôi chỉ là cựu quân nhân Đồng Minh) nhưng cũng được cho về hưu sớm hơn dân sự trước 5 năm.
Đau xương sống rất khổ sơ, làm gì nặng cũng bị đau. Mổ thì xác xuất tê bại khá cao nên tôi phải qua nhiều khóa vật lý trị liệu và sau cùng đi bơi là cách điều trị hữu hiệu nhứt. Ngày nào tôi cũng đi bơi 1 tiếng. Thời giờ rảnh nên đi học tiếng Anh và Computer. Hai năm Full time, gần 8 năm part time.
Dần dà, xương sống gần như gần hết đau. Ngày xưa xách 4 hay 5kg đi 100 mét là về đau mấy ngày hay cả tuần lễ; Nay thì bao gạo 25 kg cặp nách đem ra xe dễ dàng; Tuy nhiên sức khỏe vẫn ngày một đi xuống, làm gì đôi ba tiếng cũng thấy mệt. Nên tôi bắt đầu nghĩ đến nhiều cách để tương lai mình già thêm nữa mà vẫn có thể làm để vui sống tiếp những tháng năm còn lại.
Tôi chưa bao giờ nghĩ khi chết mình sẽ đi về đâu và sẽ trở thành gì? Chết là hết, bao giờ chết không do tôi quyết định. Còn sống là phải lo ngày mai làm gì, tương lai sẽ phải sống ra sao, nghĩ cách nào mà mình yếu thêm nữa vẫn có thể làm được.
Càng già càng ngủ ít; mỗi đêm tôi ngũ chỉ có 5 tiếng là đủ; thức là vào net dạo khắpnăm châu bốn biển mãi cũng chán; Chỉnh sửa hình ảnh, cắt ghép hình mình chụp và hình lấy trên net rồi làm PowerPoint hay Slide shows hoài cũng chán, xem phim mãi cũng nản. Tôi giải khuây bằng công việc làm vườn trồng bầu mướp rau cải. Mùa Đông thì che mái tôn trong để rau cải tránh lạnh, tới mùa hè thì gỡ xuống cho bầu mướp đơm hoa kết trái. Rau cải có đủ sương nắng mới tốt tươi.
Mọi việc tạm yên nhưng năm nay leo lên nóc nhà bị chóng mặt té một lần, may là không sao. Làm vườn thì phải cuốc xới bưng những chậu phân cả chục kí lô; tay tét gân, lưng đau nhức. Đã tới lúc phải nghĩ cách làm sao cho vừa sức khỏe ngày càng yếu của mình.
Tôi bắt đầu trồng bầu, mướp, dưa leo, rau, cải… theo phương pháp “Thủy canh” tức Hydroponics. Cái gì cũng phải học hỏi. Cả đời. Tôi chưa bao giờ ngưng học hỏi; nhưng thủy canh hỏi ai? Bạn bè không ai làm; quen biết thì không có.
Vậy mà vẫn có chổ để hỏi. “Trăm năm trong cõi người ta / Cái gì không biết hỏi (thằng) cha Google.” Vạn sự khởi đầu nan; cứ làm rồi sẽ biết mà rút kinh nghiệm ngày ngày sẽ khá lên.
Tôi bắt đầu trồng thử tất cả các loại rau cải có trong vườn theo lối thủy canh. Thùng mốp đi lượm. Ly nhựa cần khoan lỗ; Thùng mốp cũng phải khoét lỗ. Làm thành lỗ thì phải dùng khoan. Thùng cũng tét, ly cũng tét và bị bể.
Xem riết trên Net rồi cũng tìm ra được cách làm, dễ mà không bị hư. Ly nhựa thay vì khoan lỗ thì dùng mỏ hàn chì để dùi lỗ. Thùng mốp thì dùng lon kim loại cắt miệng rồi ịn vào xoay tròn sẽ có lỗ tròn và không bị tét bể gì cả. Ống nhựa thoát nước còn mới 3m= $20; nhưng những shops bán đồ second hand thì 2 mét đến 2,40m chỉ có $5. Dụng cụ khoét lỗ mua ở các gift shops chỉ có $15 một bộ có nhiều cỡ lớn nhỏ khác nhau tùy thích cho mình chọn, loại ly nào đo vừa thì dùng cỡ đó.
Cách khoan cũng học từ Internet; thay vì quay thuận vòng từ trái qua phải, nếu cho khoan xoay ngược chìu thì lỗ đẹp và khoan ăn vào nhựa dễ dàng hơn.
Hóa chất để trồng mua ở đâu? Nhờ sự trợ giúp của Ông Google. Tìm tiệm VN làm chũ để hỏi cho dễ; nào ngờ đâu cả chục tiệm người bán nào cũng chỉ hiểu lờ mờ; vì ở đây không có pha sẵn hóa chất như bên VN. Trồng gì phải biết loại cây trái, rau, cải đó cần chất gì rồi mua về pha lấy. Tiệm Tây thế mà giảng rành hơn tiệm Việt. Tôi bỏ 6 tháng để trồng thử tất cả các loại rau mà tôi có trong vườn, kể cà trồng rau muống.
Có hai kiểu Thủy Canh. Tĩnh và Động. Thủy canh tĩnh là việc trồng rau cải trong ống hay thùng mà không có dùng bơm để bơm nước luân lưu trong hệ thống ống hay thùng trồng cây. Còn gọi Thủy Canh Động là khi Oxy không cung cấp đủ cho rễ và hóa chất cũng không phân phối đều trong thùng hay hệ thống; nên phải dùng bơm để phụ việc điều tiết.
Sau 6 tháng hè tôi đã trồng thử tất cá các loại rau cải bầu mướp khổ qua dưa leo mà trước nay tôi trồng trong đất. Bầu tôi cũng trồng trong ống thoát nước VPC có đường kính 1 tấc. Bầu trồng chỉ một tháng thì ra hoa và có được 5 trái và tôi có 5 trái bầu đầu mùa để ăn và cho các bạn trong vùng.
Tôi cũng ương hạt mướp và trồng trong thùng dung tích 50 lít. Một tháng rưỡi sau tôi có 4 trái mướp bằng bắp tay; còn non nhưng cắt bầu hay mướp khi vừa ăn được có nghĩa là còn non vỏ còn bấm thủng, ăn cả vỏ dòn. Ăn vậy thấy ngon hơn gọt vỏ.
Mướp cũng thế, khi còn non chỉ cần lật sóng dao cạo lớp vỏ như cát bên ngoài, cái vỏ sau khi nấu chín vẫn còn dòn dòn. Cái lợi ăn bầu bí mướp non là sau khi cắt sẽ ra hoa đậu trái ngay khi cắt bầu bí mướp lớn; vì thế không nên để trái giống khi mới ra đợt trái đầu tiên hay thứ hai thứ ba mà phải đợi giữa mùa; vì khi để giống dây phải cung cấp nuôi trái giống làm cho có ít trái đi.
Nay mùa Đông đã đến; bầu, mướp, dưa leo, cà chua, rau muống… không trồng được thì trồng những loại rau cải cho mùa Đông. Xà Lách, Tần Ô, Cải Tần Xạ, Bẹ xanh…tuy nhiên Ngò Gai, Rau Om vẫn còn xanh tốt; dù khi cắt ăn thì lá hay chồi non ra rất chậm; cứ để chúng từ từ mà lên; ngắm chơi cũng thấy vui và đợi xà lách, cải tần xạ, bẹ xanh lớn tỉa lá ăn dần.
Thời gian giá lạnh còn lại thì ôm cái computer trượt Net để tìm tòi học hỏi thêm để chuẩn bị cho hệ thống Thũy canh động cho mùa Hè tới.
Trần Thiện Phi Hùng
Bài số 4881-18-30581-vb8073116
Trước Tháng Tư 1975, tác giả là một Hải Quân Trung Uý VNCH, rồi thành cựu tù cải tạo, tự lái tầu vượt biển, định cư tại Úc. Với nhiều bài viết sống động, trong đó có “Làm Thế Nào Để Chôn Hai Chế Độ,” kể chuyện được cô bí thư 12 tuổi đảng bảo lãnh ra khỏi trại cải tạo Vườn Đào, ông là tác giả vào danh sách Chung Kết Viết Về Nước Mỹ 2015. Sau đây là bài viết mới nhất.
* * *
Sáng ra thức dậy, Cám ơn Trời cho mình còn sống được thêm một ngày a! Đó là câu nhiều Lão Ông Lão Bà thường hay nói.
Sau mà bi quan quá vậy!
Con người ai cũng không thoát được Sinh Lão Bệnh Tử. Ngày giờ nào chết không ai biết trước; vậy sau hôm nay còn sống mà không lo ngày mai. trù tính cho những ngày kế tiếp?
Tôi vừa qua cái sinh nhựt 73 được mấy tuần. Bạn bè còn ở lại VN thì bắt đầu chết lần từ tuổi 60, tới tuổi 70 thì chẵng còn đứa nào. Chết vì khổ cực, lầm than, chết vì đi tù không ngày ra, làm thì quá sức mà ăn thì không no, chết vì suy dinh dưỡng. Có thể nói chúng chết vì lao động theo kiểu xã hội chủ nghĩa. Làm thấy tổ mà chẵng có đủ để ăn.
Sau năm 1975, là kẻ chiến bại, tôi đi tù. Các con của tôi không được lên lớp 10 vì lý lịch của Bố. Rời nhà tù, vì tương lai các con, tôi thí mạng liều chết lái tàu lần cuối vượt biển. May mắn thoát chết được đến bến bờ tự do.
Xứ nầy mọi người cho là xứ tạm dung, nhưng với tôi thì nửa đời sống ở VN, nửa đời sống tiếp nơi đây.
Cơ cực thời thơ ấu, gian khổ lúc trẻ trung, đời thủy thủ trên 12 năm, thân tôi tàn tạ sớm hơn người có cuộc sống bình thường nên 60 tuổi đã bị thoái hóa cột sống và cũng đến tuổi về hưu do chính phủ qui định cho cựu quân nhân (mặc dù tôi chỉ là cựu quân nhân Đồng Minh) nhưng cũng được cho về hưu sớm hơn dân sự trước 5 năm.
Đau xương sống rất khổ sơ, làm gì nặng cũng bị đau. Mổ thì xác xuất tê bại khá cao nên tôi phải qua nhiều khóa vật lý trị liệu và sau cùng đi bơi là cách điều trị hữu hiệu nhứt. Ngày nào tôi cũng đi bơi 1 tiếng. Thời giờ rảnh nên đi học tiếng Anh và Computer. Hai năm Full time, gần 8 năm part time.
Dần dà, xương sống gần như gần hết đau. Ngày xưa xách 4 hay 5kg đi 100 mét là về đau mấy ngày hay cả tuần lễ; Nay thì bao gạo 25 kg cặp nách đem ra xe dễ dàng; Tuy nhiên sức khỏe vẫn ngày một đi xuống, làm gì đôi ba tiếng cũng thấy mệt. Nên tôi bắt đầu nghĩ đến nhiều cách để tương lai mình già thêm nữa mà vẫn có thể làm để vui sống tiếp những tháng năm còn lại.
Tôi chưa bao giờ nghĩ khi chết mình sẽ đi về đâu và sẽ trở thành gì? Chết là hết, bao giờ chết không do tôi quyết định. Còn sống là phải lo ngày mai làm gì, tương lai sẽ phải sống ra sao, nghĩ cách nào mà mình yếu thêm nữa vẫn có thể làm được.
Càng già càng ngủ ít; mỗi đêm tôi ngũ chỉ có 5 tiếng là đủ; thức là vào net dạo khắpnăm châu bốn biển mãi cũng chán; Chỉnh sửa hình ảnh, cắt ghép hình mình chụp và hình lấy trên net rồi làm PowerPoint hay Slide shows hoài cũng chán, xem phim mãi cũng nản. Tôi giải khuây bằng công việc làm vườn trồng bầu mướp rau cải. Mùa Đông thì che mái tôn trong để rau cải tránh lạnh, tới mùa hè thì gỡ xuống cho bầu mướp đơm hoa kết trái. Rau cải có đủ sương nắng mới tốt tươi.
Mọi việc tạm yên nhưng năm nay leo lên nóc nhà bị chóng mặt té một lần, may là không sao. Làm vườn thì phải cuốc xới bưng những chậu phân cả chục kí lô; tay tét gân, lưng đau nhức. Đã tới lúc phải nghĩ cách làm sao cho vừa sức khỏe ngày càng yếu của mình.
Tôi bắt đầu trồng bầu, mướp, dưa leo, rau, cải… theo phương pháp “Thủy canh” tức Hydroponics. Cái gì cũng phải học hỏi. Cả đời. Tôi chưa bao giờ ngưng học hỏi; nhưng thủy canh hỏi ai? Bạn bè không ai làm; quen biết thì không có.
Vậy mà vẫn có chổ để hỏi. “Trăm năm trong cõi người ta / Cái gì không biết hỏi (thằng) cha Google.” Vạn sự khởi đầu nan; cứ làm rồi sẽ biết mà rút kinh nghiệm ngày ngày sẽ khá lên.
Tôi bắt đầu trồng thử tất cả các loại rau cải có trong vườn theo lối thủy canh. Thùng mốp đi lượm. Ly nhựa cần khoan lỗ; Thùng mốp cũng phải khoét lỗ. Làm thành lỗ thì phải dùng khoan. Thùng cũng tét, ly cũng tét và bị bể.
Xem riết trên Net rồi cũng tìm ra được cách làm, dễ mà không bị hư. Ly nhựa thay vì khoan lỗ thì dùng mỏ hàn chì để dùi lỗ. Thùng mốp thì dùng lon kim loại cắt miệng rồi ịn vào xoay tròn sẽ có lỗ tròn và không bị tét bể gì cả. Ống nhựa thoát nước còn mới 3m= $20; nhưng những shops bán đồ second hand thì 2 mét đến 2,40m chỉ có $5. Dụng cụ khoét lỗ mua ở các gift shops chỉ có $15 một bộ có nhiều cỡ lớn nhỏ khác nhau tùy thích cho mình chọn, loại ly nào đo vừa thì dùng cỡ đó.
Cách khoan cũng học từ Internet; thay vì quay thuận vòng từ trái qua phải, nếu cho khoan xoay ngược chìu thì lỗ đẹp và khoan ăn vào nhựa dễ dàng hơn.
Hóa chất để trồng mua ở đâu? Nhờ sự trợ giúp của Ông Google. Tìm tiệm VN làm chũ để hỏi cho dễ; nào ngờ đâu cả chục tiệm người bán nào cũng chỉ hiểu lờ mờ; vì ở đây không có pha sẵn hóa chất như bên VN. Trồng gì phải biết loại cây trái, rau, cải đó cần chất gì rồi mua về pha lấy. Tiệm Tây thế mà giảng rành hơn tiệm Việt. Tôi bỏ 6 tháng để trồng thử tất cả các loại rau mà tôi có trong vườn, kể cà trồng rau muống.
Có hai kiểu Thủy Canh. Tĩnh và Động. Thủy canh tĩnh là việc trồng rau cải trong ống hay thùng mà không có dùng bơm để bơm nước luân lưu trong hệ thống ống hay thùng trồng cây. Còn gọi Thủy Canh Động là khi Oxy không cung cấp đủ cho rễ và hóa chất cũng không phân phối đều trong thùng hay hệ thống; nên phải dùng bơm để phụ việc điều tiết.
Sau 6 tháng hè tôi đã trồng thử tất cá các loại rau cải bầu mướp khổ qua dưa leo mà trước nay tôi trồng trong đất. Bầu tôi cũng trồng trong ống thoát nước VPC có đường kính 1 tấc. Bầu trồng chỉ một tháng thì ra hoa và có được 5 trái và tôi có 5 trái bầu đầu mùa để ăn và cho các bạn trong vùng.
Tôi cũng ương hạt mướp và trồng trong thùng dung tích 50 lít. Một tháng rưỡi sau tôi có 4 trái mướp bằng bắp tay; còn non nhưng cắt bầu hay mướp khi vừa ăn được có nghĩa là còn non vỏ còn bấm thủng, ăn cả vỏ dòn. Ăn vậy thấy ngon hơn gọt vỏ.
Mướp cũng thế, khi còn non chỉ cần lật sóng dao cạo lớp vỏ như cát bên ngoài, cái vỏ sau khi nấu chín vẫn còn dòn dòn. Cái lợi ăn bầu bí mướp non là sau khi cắt sẽ ra hoa đậu trái ngay khi cắt bầu bí mướp lớn; vì thế không nên để trái giống khi mới ra đợt trái đầu tiên hay thứ hai thứ ba mà phải đợi giữa mùa; vì khi để giống dây phải cung cấp nuôi trái giống làm cho có ít trái đi.
Nay mùa Đông đã đến; bầu, mướp, dưa leo, cà chua, rau muống… không trồng được thì trồng những loại rau cải cho mùa Đông. Xà Lách, Tần Ô, Cải Tần Xạ, Bẹ xanh…tuy nhiên Ngò Gai, Rau Om vẫn còn xanh tốt; dù khi cắt ăn thì lá hay chồi non ra rất chậm; cứ để chúng từ từ mà lên; ngắm chơi cũng thấy vui và đợi xà lách, cải tần xạ, bẹ xanh lớn tỉa lá ăn dần.
Thời gian giá lạnh còn lại thì ôm cái computer trượt Net để tìm tòi học hỏi thêm để chuẩn bị cho hệ thống Thũy canh động cho mùa Hè tới.
Trần Thiện Phi Hùng
Mà hiện nay tôi dã vào apartment senior. Đất đai chỉ còn là chiếc balcony của tầng lầu ba , liệu trồng thủy canh có được không ?