Mùa hè nóng nực đã qua, mùa thu đến mang theo thời tiết ôn hòa mát mẻ khắp nơi. Tuy nhiên khí hậu tại các tiểu bang Hoa Kỳ không hoàn toàn giống nhau. Có nơi lạnh, lá cây thay màu từ xanh thành vàng cam hay đỏ. Nơi nào lạnh ít lá hãy còn xanh. Lá cây trên vùng núi thay màu sớm hơn ở các đô thị. Tại Vùng Fairfax, Virginia lá hãy còn xanh và tại Canada phần lớn lá đã thay màu. Các bạn bàn nhau từ mấy tháng trước, rủ đi Canada bằng du thuyền xem lá vàng, thật ra là để đổi không khí trong 10 ngày. Cả năm qua các bạn chưa đi xa. Trước kia khi mới nghỉ hưu các bạn thường đi viếng thăm nơi này nơi nọ bằng du thuyền, không đi đường bộ vì ngại chờ đợi ở phi trường đông đảo. Là những người cao niên, họp mặt được lúc nào thì vui lúc ấy. Chẳng biết ai sẽ ra đi trước và không bao giờ trở lại chỉ để thương nhớ cho người thân. Điều đó bình thường như lá vàng rơi rụng vào mùa thu.

Suốt tuần ni, bắt đầu từ ngày 27 tháng 10 đến chừ, tôi chỉ muốn lên mạng nhìn hình ảnh Huế lũ lụt và gọi điện thoại người chị tên Giang, nhưng rất khó khăn vì nhà bị cúp điện. Tôi nghe chị kể: Sau khi tôi gởi số tiền từ cô em chồng tên Tịnh Tâm cùng mấy chị em hùn phước về BS Đặng Nga và nhóm chị Nhuỵ (NTN) nhờ giúp bão lụt. Chị tôi đã đến nhà chị Nhuỵ và nhóm sắp xếp tiền vào phong bì 200k, bỏ sẵn sàng mỗi bao gồm bịch gạo 10 ký, thùng mì gói và vài thứ khác. Nhóm đã thuê xe và chuẩn bị lên đường vào ngày thứ hai 27 tháng 10 (đầu tuần) về làng Phong Điền tổ chức phát quà tại Chùa. Không ngờ tối đó mưa bão, đài loan báo tin tức hôm sau lụt sẽ vào Huế. Cả nhóm cancel chuyến đi thì trưa ngày đó nước vào nhà. Mức nước chảy cuồn cuộn lên thật nhanh cho đến tối. Cháu trai tôi bước xuống nhà nước ngập ngang cổ, còn những nhà thấp hơn thì xem như lấp đến mái nhà.

Đất trời Arizona giữa tháng 9 vẫn như một chảo lửa. Ông trời dường như đang mê tu luyện môn “Cửu Dương Thần Công”, phóng hỏa lực ba con số xuống cõi hồng trần. Bầu trời xanh lơ mà mặt trời như ngủ quên, vẫn đều đều rải xuống trần gian cái nắng nóng đến nhão cả người, vạn vật như chảy ra thành một chất lỏng đặc sánh; con người rũ rượi, nhễ nhãi mồ hôi, hằng ngày vật vã bên cái máy “ây-xi” ráng sống sót, mong hạ đi, đón thu về. Nhóm Bút Tre bèn quyết định chạy trốn lên vùng cao, lên tận Hoàng Thạch Sơn, tức Núi Đá vàng, Yellowstone National Park.

Các con của tôi đều học trường Tiểu Học Công Lập miễn phí của chính phủ, lên trung học hai đứa đều học trường tư Albert Demin của giáo hội Công Giáo tại thành phố Nogent sur Marne, bên cạnh Le Perreux Sur Marne nhà của chúng tôi an cư từ năm 1997. Hai nhóc của tôi bắt đầu học tiếng Anh từ lớp Sáu, đến lúc thi tú tài hai đứa đã rành tiếng Anh cả hai đậu tú tài hạng ưu (mention Bien). Sau khi đậu tú tài, Duy Hải (DH) học khóa dự bị hai năm (classe préparatoire) chuyên toán, Lý, Hóa nếu không thi rớt mới được ghi danh thi tuyển vào các Đại Học lớn của Pháp (Grande Ecole) mỗi năm chỉ nhận vài trăm sinh viên thôi. Học sinh đã qua lớp chuyên toán điểm toán, lý, hóa xê xích nhau vài điểm thôi, để lọt vào vòng chung kết thí sinh phải làm bài luận văn (Dissertation) và thi tiếng Anh.

Năm 2025, người Việt gốc Mỹ kỷ niệm 50 năm định cư tại Hoa Kỳ. Chúng tôi cũng sẽ có thêm một kỷ niệm định cư tại Seattle được nửa thế kỷ. Nửa thế kỷ đã qua, những người đến sau, những người mới qua, không tưởng tượng được mọi chuyện đã có thể thay đổi như ngày hôm nay: Một “Việt Nam Mới”. Bây giờ, tiệm ăn, siêu thị bán đầy đủ thực phẩm Việt Nam không thiếu, sẵn sàng tại các khu người Việt. Trong các Mall, giữa các sắc dân đông đúc luôn luôn nghe được một giọng lạ nổi lên nhưng lại rất quen thuộc thì chắc là có người Việt trong đám đó rồi. Hồi những năm 1975, 76, cố tìm một chai nước mắm cũng khó. Cả thành phố chỉ có một tiệm tạp hóa Tầu nhỏ. Thế mà chỉ mười mấy năm sau khi có làn sóng vượt biển, những người “boat people” đã đến, và họ đã làm nên lịch sử những “Little Saigon”, tôi tin tưởng như thế. Chúng ta hãy cám ơn họ.

Tôi trở lại thành phố Denton vào ngày Chủ Nhật, ngày 26 tháng Mười năm nay. Thành phố Denton cách Dallas khoảng 40 miles về hướng tây bắc. Năm nay Denton được các nhà lập pháp chính thức công nhận là thủ đô Halloween của bang Texas (Halloween capital of Texas). Denton quả thật là một thành phố dành cho những ai yêu thích lễ hội Halloween với khu downtown được trang trí với những tác phẩm nghệ thuật đặc sắc theo chủ đề Halloween do các nghệ sĩ địa phương sáng tác. Trong suốt 31 ngày của tháng mười năm nay, khu quảng trường downtown của thành phố Denton biến thành xứ sở thần tiên Halloween vì thành phố luôn tổ chức các sự kiện chủ đề Halloween cho mỗi ngày.

California đang vào Thu. Khí trời trở nên mát mẻ, bỏ lại sau lưng những ngày hè oi bức. Cũng một buổi sáng đầu tuần như thường lệ nhưng mọi việc dường như chậm lại, vài điện thư gửi đi cũng chưa thấy hồi âm, mọi việc có lẽ đều bị ảnh hưởng từ việc chính phủ đóng cửa. Tôi cho phép mình được thư thả ngồi bên ly cà phê nóng, chậm rãi nhâm nhi chiếc bánh croissant thơm lừng với một chút phô mai. Ngắm mưa rơi lộp độp trên cửa kính, tôi bỗng nhớ về những cơn mưa của ngày xa xưa. Ở đây, hình như mưa lạnh và buồn hơn; còn ở quê tôi, Mỹ Tho, mưa mang theo mùi phù sa, mùi lá dừa, mưa đưa tiếng cười trẻ con rộn rã về với những mái tranh. Mỗi giọt mưa rơi trên mái lá như một lời ru, nhắc nhớ những buổi cơm chiều từ bàn tay Ngoại, khi nồi cá kho tộ sôi riu riu thật vui tai, khi tô canh chua bốc khói hòa lẫn mùi thơm dìu dịu của ngò om. Tôi nhắm mắt, hít thật sâu và thấy mình như trở về một không gian cũ kỹ mà ấm áp, ngập tràn hạnh phúc đơn sơ qua dáng đi siêu vẹo, còm cõi của Ngoại tôi.

Tôi vẫn tin rằng, sự chia rẽ trong một cộng đồng, dù đau đớn và kéo dài đến đâu, cũng chỉ là một giai đoạn mang tính tạm thời trong tiến trình phát triển của xã hội. Bởi lẽ, thời gian luôn là yếu tố có khả năng gạn lọc những gì tiêu cực, cực đoan và phi lý. Mọi thứ sẽ dần lắng xuống, những mâu thuẫn, hiểu lầm, khác biệt sẽ được sàng lọc như lớp phù sa được nước lũ cuốn đi, để lại những giá trị chung làm nền tảng kết nối con người với nhau.