Rời quê hương theo diện đoàn tụ gia đình, tôi đến Mỹ vào một ngày cuối năm 1998, đúng vào mùa Giáng Sinh. Lúc ấy, tôi gần tròn năm mươi tuổi. Chuyến bay đưa vợ chồng tôi và ba đứa con nhỏ đến thành phố Tulsa, một vùng đất nhỏ yên tĩnh giữa miền Trung nước Mỹ, nơi mùa đông tuyết phủ trắng trời. Ngày đầu tiên đặt chân đến nơi đây, tôi vẫn nhớ rõ, trên con đường nhỏ về thị trấn Broken Arrow-gió lạnh thổi táp vào mặt, hơi thở hóa thành khói trắng, đường phố vắng tanh, chỉ có ánh đèn Noel le lói sau các khung cửa sổ. Cả gia đình chúng tôi quây quần trong căn nhà nhỏ của người em gái, vừa mừng vừa lo. Đó là mùa Giáng Sinh đầu tiên trên đất Mỹ, nhưng trong lòng mỗi người đều chùng xuống, buồn và nhớ nhà vô hạn.

Tôi định cư tại San Diego đã ngoài bốn mươi năm qua. Vùng đất hiếm hoi khó có nơi nào sánh được: bởi chỉ nội trong một ngày lái xe quanh quẩn, người ta có thể đi từ biển lên núi, từ rừng xanh đến sa mạc, thưởng ngoạn đủ đầy hương sắc của đất trời. Sáng sớm thong dong bên vịnh Mission, mặt nước yên như tờ, hàng cọ in bóng trên nền sương mỏng. Trưa ghé Julian, nhâm nhi ly cà phê hay lát bánh táo giữa tiết trời lành lạnh và màu xanh thăm thẳm của rừng thông. Chiều về, con đường tới Borrego mở ra vùng sa mạc hoang vu, xương rồng rải rác trên nền đá đỏ. Suốt dọc hành trình đâu đó hiện ra vườn cam, vườn bơ, đồng nho trĩu quả giữa thung lũng nắng chan hòa. Cảnh vật thay đổi không ngừng, khi mộc mạc, lúc rực rỡ, nhưng vẫn hài hòa như một bản nhạc êm dịu của đất trời. Mỗi lần lái xe ngang qua, tôi cảm thấy mình như được nối lại với nhịp sống của đất, và lòng bỗng nhẹ nhàng lạ thường.

Không khí sáng hôm nay thật yên lành, bầu trời xanh lơ trong vắt như được kéo lên cao hơn. Xa xa, một dải mây trắng như chiếc khăn “voan’ trôi lặng lờ tạo cho cảnh vật êm đềm nơi đây thêm thanh bình! Trong cái không gian im ắng của những ngày giữa tháng Bảy ở thành phố Dayton, tiểu bang Ohio này thì tại phi trường DAY (Dayton-Ohio) vẫn vắng lặng. Không biết tự lúc nào, nó đã trở nên thưa thớt vì đa số các chuyến bay đều đổ dồn về phi trường lớn CVG (Cincinnati/ Northern Kentucky International Airport) ở cách đây hơn tiếng đồng hồ lái xe khiến cho đa số hành khách đều chọn đến và đi từ nơi đó làm cho giá vé ở phi trường nhỏ này thêm mắc mỏ. Tuy nhiên vì thằng con chúng tôi được đơn vị AFROTC (The Air Force of the Reverse Officer Training Corps) của nó chọn mua cho vé ở phi trường gần nhà nhất nên nó đi tại đây và hôm nay là ngày nó khởi hành tới căn cứ không quân Maxwell Air Force Base tại Alabama để được thụ huấn khoảng ba tuần.

Giờ này tôi mới tỉnh táo sống cho mình với dư âm của buổi phát giải “Viết Về Nước Mỹ” do Việt Báo tổ chức vào ngày 30 tháng 11 năm 2025 tuần trước. Sau ngày đó, buổi sáng ngồi xe đò Hoàng trên đường trở về, tôi mở phone lướt vội xem có thông báo gì quan trọng từ các hội văn thơ. Mạ ơi! phó chủ nhiệm của trang Văn Học Cỏ Thơm (VHCT) ghi thẳng tên tôi to lớn, yêu cầu họa lại bài thơ Đường Luật của chị Phương Hoa. Tiếp theo là thư của chủ nhiệm VHCT hối thúc nạp bài cho kịp ra flipbook tháng 12. Kế tiếp các em Hậu Duệ Việt Nam Cộng Hòa họp trên zoom chuẩn bị tổ chức buổi thắp nến nguyện cầu cho nhân quyền VN. Các em yêu cầu tôi làm bài thơ về các nhân vật đấu tranh đang bị giam cầm trong nước, được giải nhân quyền năm nay. Thật tình mà nói tôi nay đã già, chồng bệnh, lái xe tệ, không muốn tham gia việc gì nữa, nhưng em Huy trưởng nhóm của HDBCL nói một câu chạm vào tim tôi “Cô ơi, chúng cháu rất cần ba thế hệ một tấm lòng ...”. Em là kỹ sư từ lâu sinh hoạt rất hăng say ngoài Cộng Đồng...

Ngày 30 tháng 11 năm nay tôi lại có dịp về thành phố Santa Ana, California để lãnh giải thưởng Việt Báo Viết Về Nước Mỹ lần thứ hai. Lần trước cũng vào dịp lễ Thanksgiving năm 2023, tôi được trao giải danh dự với hai bài viết : “Joe và Những Con Bồ Câu” và bài “Giữ Cháu Ngoại”. Lần này với bài “Viết Văn Ở Mỹ” và bài “Xin Đừng Đẻ Nữa”. Cứ mỗi hai năm thì Việt Báo tổ chức trao giải một lần. Lần này là năm 2025, đánh dấu 50 năm người Việt tị nạn, cũng là năm thứ 25 từ ngày Việt Báo mở ra diễn đàn Viết Về Nước Mỹ vào dịp 30 tháng 4 năm 2000. Diễn đàn mở ra cho tất cả mọi người không phân biệt tuổi tác, già trẻ, trai gái, thành phần nghề nghiệp. Ai cũng có thể bày tỏ tâm tư, tình cảm, suy nghĩ qua ngòi bút, viết ra những trải nghiệm của bản thân, gia đình, người thân, bạn bè và những người có cùng hoàn cảnh trên con đường tìm đến nước Mỹ sau cái ngày 30 tháng 4 oan nghiệt năm 1975, cũng như bằng cách nào mà mỗi người hội nhập vào đời sống Mỹ và trở thành công dân Mỹ như ngày hôm nay.

Không có sách thì không có văn minh vì những khám phá chân lý không được lưu truyền hậu thế. Nghĩa là không có khoa học, lịch sử, kinh kệ, hoặc bất cứ kiến thức nào được ghi chép lại để làm nền cho những bước xây dựng văn minh. Vì thế, chương trình Việt Báo Viết Về Nước Mỹ (VVNM) rất giá trị và quan trọng cho hơn trăm triệu người Việt nói riêng và thế giới nói chung để soi thấu tâm tình lịch sử của hơn hai triệu người Mỹ gốc Việt, hơn năm triệu Việt Hải Ngoại, và hơn một trăm triệu Việt quê nhà.

Khi đọc thông báo kết quả cuộc thi lần thứ 25 do Việt Báo (VB) tổ chức với đề tài Viết về nước Mỹ (VVNM) có tên mình trên đó, tôi đã không tin vào mắt mình, phải đọc đến hai ba lần vì tôi chỉ là hàng xóm của Mỹ thôi; giải không cao nhưng tự an ủi “ vạn sự khởi đầu nan”, tuy vậy trong lòng có một cảm giác lâng lâng, được đứng vào hàng ngũ một trong 18 người thắng trận văn chương trên toàn thế giới, mà ai cũng đã rất nỗ lực, viết thật hay, thật giỏi dưới đủ góc nhìn cuộc sống suốt hai năm qua 2023-2025. Đây không phải là giải văn chương hải ngoại đầu tiên tôi nhận được, nhưng điều làm tôi ấn tượng nhất là ngày phát giải được tổ chức rất long trọng mà tôi tình cờ được tham dự qua livestream năm 2023...

Chiều thứ Năm, ngay sau bữa cơm sum họp nhân dịp Lễ Tạ Ơn cùng cậu con trai, vợ chồng tôi cùng cô con gái thu xếp hành lý chuẩn bị lên đường. Chúng tôi tạm biệt con trai trong sự lưu luyến quen thuộc của những gia đình có con lớn sống xa nhà; vừa tự hào vì con trưởng thành, lại vừa nghèn nghẹn vì những cuộc gặp gỡ luôn ngắn ngủi. Dịp này càng đặc biệt hơn khi chúng tôi phải chia tay sớm, bởi cậu bận học hành, không thể cùng chúng tôi tham dự chuyến du lịch kết hợp tham dự lễ trao giải Viết Về Nước Mỹ lần thứ 25, một sự kiện mà chúng tôi đã mong chờ và chuẩn bị từ lâu.