Hôm nay,  

Nước Mỹ Và Da Đen

11/01/200100:00:00(Xem: 165092)
Không một nhà hàng nào, không rạp chiếu bóng nào, không một chiếc xe buýt nào ở thành phố Nữu Ước, hay bất cứ thành phố nào trên nước Mỹ lại không có bảng đề: "bên phải là lối đi của người Da trắng, bên trái là của Da đen". Đã có một thời như thế, kéo dài cả thế kỷ.

Cả trăm năm về trước người da trắng ở Mỹ sang Phi Châu mua người da đen về làm nô lệ. Họ được cho làm những việc nặng nhọc như phu thợ mỏ, đổ rác, dọn dẹp nhà cửa, làm con sen, thằng nhỏ....

Lâu dần xã hội Mỹ tự động phân chia ra hai giai cấp rõ rệt, như ta vào nhà thì biết ai là chủ, ai là đầy tớ, người Da đen chỉ biết nhìn xuống an phận. Họ cho như đó là sự xếp đặt đã rồi, không xê dịch... Đến nổi cuộc sống cơ cực, tủi nhục, lầm than đó được thể hiện trong một số bài dân ca (Country Music) hoặc nhạc phổ thông (Popular Music) cho đến bây giờ vẫn còn truyền tụng. Mà Ông Tạo cũng trớ trêu. Cho họ là những con người xấu xí, dị hợm, cục mịch Nhất là da họ màu đen. Có người đen như cục than hầm.

Cho đến khi Tổng Thống Abraham Lincoln hạ bút ký sắc luật "Bình đẳng Da trắng và Da đen" thì cuộc đời họ, những người da đen mới thực sự được giải phóng. Tổng Thống Lincoln nhận thấy một nước có truyền thống Dân chủ như nước Mỹ mà có sự phân chia giai cấp như thế là nghịch lý, và vì ông nhận thấy da đen cũng là con người.

Những cái gì xảy ra sau đó" Có thực sự người Da trắng coi da đen là những người đồng hạng" Khách quan mà nhận xét thì như bát cháo có sợi tóc. Không có bóng người da đen lấp ló ở những khu nhà giàu có. Hoặc khu da trắng đang ở nhộn nhịp hạnh phúc, mà có một gia đình da đen dọn đến, lập tức những người da trắng bỏ đi. Trường học da trắng ít khi thấy bóng dáng một học sinh hay sinh viên da đen. Nơi giải trí công cộng, hễ có da đen tụ họp, thì ít khi có người da trắng hội nhập.

Thế cho nên mới sinh ra những khu ở của toàn người da đen như Queens, Harlem ở New York... hay khu đường 11, 12, 13, ở Los Angeles, và Colingham ở Chicago. Ở những khu này thì có mướn, người da trắng cũng không thèm léo hánh. Đến Cảnh sát tuần tiểu cũng toàn người da đen.

Sự miệt thị, đố kỵ không thành lời, những mĩa mai chua xót cùng độ. Người ta miệt thị đến độ đau gần chết, cũng chọn nhà thương của người da trắng, và bác sĩ cũng là người da trắng. Điều khinh khi âm thầm đó không phải người da đen không biết. Họ biết rất rõ nhưng không dám nói. Lâu dần nó biến thành tự ti mặc cảm. Và từ tự ti mặc cảm đó, người da đen, tự tìm đường vươn lên bằng cách khác, không biết đến bao giờ mới thực sự bằng người da trắng. Nhưng cứ vươn lên.

Về thể thao, chưa có người Mỹ da trắng nào phá được kỷ lục của người da đen. Như anh chàng Micheal Johnson. Với đôi giày vàng óng ả, anh chạy vun vút như một mũi tên được phóng đi. Một trăm thước, bốn trăm thước, và cả hai nghìn thước, anh đều oanh liệt đoạt giải quán quân. Người ta bảo rằng anh chạy với tự tị mặc cảm. Có người lại cho rằng vì anh da đen, có ông bà ngày xưa từng rượt đuổi thú rừng như hưu, nai, chồn thỏ để phóng lao nên ngày nay anh chạy nhanh như thế. Sau những cuộc đua anh dũng, anh được phóng viên các đài truyền hình nước Mỹ lại phỏng vấn, thì anh cười và nói giọng bình tĩnh như không lấy gì làm mệt: "Có gì đâu. Không thế này, cuộc đời của tôi sẽ muôn đời trong bóng tối."

Về môn bóng rổ, ít khi thấy có một cầu thủ da trắng trộn lẫn trong đám Da đen. Có phải là kỳ thị không" Xin thưa, người da trắng không có sức bền bỉ và dẻo dai như da đen. Người ta nhắc nhở đến các tên tuổi của những siêu sao bóng rổ như Adul Raman, Magic Johnson, Micheal Jordan, O'Neil, Jabar, như những thần tượng trên đầu môi giới trẻ. Người mua hàng áo quần thể thao đều đòi hỏi cho được tên tuổi, hình ảnh của họ hiện rõ, đâu biết như thế là mắc hơn giá thường.

Nhạc sĩ kèn đồng (Trumpet) Louis Amstrong không những làm rạng danh ở nước Mỹ, mà cả hoàn vũ. Một danh ca, kịch sĩ, vũ công Sami David là một danh tài khét tiếng của da đen. Một Micheal Jackson với giọng ca và đôi chân vô địch, với số tiền làm được hàng năm lên đến bốn năm trăm triệu, đã làm người da đen hãnh diện không ít. Một số Widney Houston, và còn nhiều nữa trên sân khấu ca kịch Broadway đã làm chính người da trắng cũng mang lây niềm hãnh diện.

Đại tướng da đen tốc chiến tốc thắng Powell đã điều động binh sĩ tấn công Iraq trong chiến tranh Trung Đông thời ông Bush đã làm nước Mỹ lẫy lừng tên tuổi.

Đến nay, đã mười tám năm nghỉ thượng đài, mà tên tuổi Mohamed Ali như ngôi sao óng ánh ở không trung. Rồi chị em da đen Williams mới đây, làm thất đởm hồn kinh cả thế giới về môn quần vợt khi bê luôn hai giải vô địch đơn nữ, đôi nữ. Rồi anh chàng John nhỏ con chuyên đi tiền vệ cho bóng đá Hoa Kỳ... Còn nhiều, nhiều nữa. Kể không hết những thiên tài da đen.

Có phải người da trắng đầu hàng da đen hay không" Càng ngày người ta càng thấy đàn bà da trắng kết hôn với da đen. Vì sao" Nếu được nói toạc ra, một cách trắng trợn, thì da đen rất khỏe về tình dục. Nhưng còn có những thứ người da trắng không thể bì kịp với da đen. Như thể lực giao đấu. Cách diễn tả khi hát, khi chơi một bài nhạc, hay biểu diễn một vũ khúc... Người da đen, trước máy vi âm thì lên đồng. Cái nhăn mặt của họ, cái cười kiêu ngạo của họ, thì người da trắng phải đầu hàng là cái chắc.

Người da đen hát hết tâm huyết, vì họ có sẳn niềm ưu tư, tủi cực. Miệng họ rộng hơn, hơi họ dày hơn, giọng họ khàn như khóc, mắt ít khi mở lớn. Lúc nào họ cũng như sẳn sàng muốn nói: " Vâng, tôi đen. Thứ người được xã hội quên lãng. Đây là cơ hội để tôi thố lộ tâm tình và tài năng."

Đã có ai thế được một Micheal Jackson kể cả người da đen" Đã có ai điền khuyết được tiếng kèn và giọng ca bất hủ của Louis Amstrong mặc dầu ông đã qua đời khá lâu" Mặc dầu những tấm bảng "Không được kỳ thị Trắng Đen" Nhưng như đã trình bày ở trên. Là như bát cháo có sợi tóc. Trong phim nếu có cảnh ăn cướp ngân hàng, cảnh hiếp dâm, cảnh buôn bán ma túy, hay vượt ngục, người ta sẽ không ngần ngại đưa diễn viên da đen ra thủ diễn, mặc dầu thực tế, hung thủ của những vụ như thế là người da trắng.

Trong phim La Chaine, một Sydney Poiter đã làm lu mờ một Tony Curtis. Talk show ăn khách nhất hiện nay vẫn là của Opra da đen. Mục sư tiến sỹ Luther King, thủ lãnh da đen, bị ám sát, chỉ vì ông nói và ấp ủ có một câu nghe đến lạnh người: I HAD A DREAM. Ông đã mang giấc mộng gì trước hàng triệu người da đen" Không nói thì ai cũng đoán biết. Đó là giấc mộng giải phóng lần nữa toàn thể da đen. Sao cho chỗ đứng của họ ngang hàng với da trắng. Vì những khu dân cư, những trường học, những công sở, những nơi giải trí công cộng, dường như không có sự hài hòa, chung sống với người da trắng.

Có cái gì đó khó giải thích bằng lời. Nó mơ hồ như ảo ảnh. Nhưng đó là sự khác biệt rõ ràng, nếu không muốn nói là sự kỳ thị Trắng, Đen trăm phần trăm.

Người Da Đen khi học lịch sử chẳng hạn: Ai là vị Tổng Thống đầu tiên của nước Mỹ" Ai đã khai phá ra miền tây Hoa Kỳ" Thưa đó là người da trắng. Và câu trả lời như thế chẳng có tí gì thích hợp với lịch sử người da đen. Nói như thế không khác gì bắt một học sinh Mỹ học: Phải nhớ ơn Đức Trần Hưng Đạo, vì ngài là vị Anh Hùng đánh đuổi quân Tàu"

Vì lạc điệu như thế, mà học sinh da đen có học lịch sử, mà nhớ thì không.

Luật sư, chánh án, giáo sư, phi hành gia, cái gì da đen cũng có. Duy chỉ một điều ít ai để ý, là Tổng Thống cho đến phó Tổng Thống, thì người da đen tuyệt nhiên không có.

Nghe nói có lần Mục sư Jefferson da đen của Hoa Thịnh Đốn, rồi ông tướng năm sao hồi hưu của trận Irac cũng có ý định ra ứng cử Tổng Thống. Nhưng giờ chót các ông tắt ngúm Giấc Mộng đó. Chỉ vì tự biết mình, biết ta. Biết mình là da đen. Biết ta là chẳng ma da trắng nào dại dột bỏ phiếu cho ông.

Ông Tướng hồi hưu đã viết sách để tự quảng cáo cái chiến công hiển hách lẫy lừng của ông. Cuốn sách bán tạm được. Cái mức đo lường vô Tòa Bạch Ốc của ông là đó.

Chuyện Nước Mỹ có một Tổng Thống da đen là chuyện mặt trời mọc phương Tây vậy.

DƯƠNG KỴ

Ý kiến bạn đọc
26/08/201802:35:20
Khách
cái gì cũng có thễ xãy ra hết , mặc trời mọc ở phương tây rồi đó , lão tổng thống da đen Obama làm đến 2 nhiệm kỳ đó nghen
Gửi ý kiến của bạn
Tắt
Telex
VNI
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> http://youtu.be/J5Gebk-OVBI
Tên của bạn
Email của bạn
)
Tạo bài viết
Tổng số lượt xem bài: 862,644,645
Với bài "Hành Trình Văn Hóa Việt tại UC Irvine", tác giả đã nhận Giải Việt bút Trùng Quang 2016 và vừa nhận thểm Giải Danh Dự Viết Về Nước Mỹ 2018. Ông tốt nghiệp cử nhân về Ngôn Ngữ Học tiếng Tây-Ban-Nha tại UC Irvine. Sau 5 năm rời trường để theo học tại UCLA, tốt nghiệp với hai bằng cao học và tiến sĩ về ngành Ngôn Ngữ Học các thứ tiếng gốc La-Tinh, ông trở lại trường cũ và trở thành người đầu tiên giảng dạy chương trình tiếng Việt, văn hoá Việt tại UC Irvine từ năm 2000 cho tới nay. Sau đây là bài viết mới nhất của ông.
Tác giả tên thật Lý Tuyết Mai, cư dân Pomona, CA. làm việc tại Bộ Xã Hội. Đến Mỹ khi còn tuổi học trò, cô thuộc "thế hệ gạch nối" của người Việt tại Mỹ. Với bài viết về chính sách của Bộ Xã Hội Mỹ đối với trường hợp một cô bé gốc Việt 16 tuổi mang bầu, Bảo Trân đã nhận giải Vinh Danh Tác Phẩm - thường gọi đùa là giải á hậu - Viết Về Nước Mỹ 2009. Sau đây là bài viết mới của cô.
Tác giả là một cựu tù cộng sản, hiện sống ở Vail, Arizona, làm việc theo một hợp đồng dân sự với quân đội Mỹ, và từng tình nguyện tới chiến trường Trung Đông. Sau giải Đặc Biệt năm 2017, với bài viết của một dân sự gốc Việt từ căn cứ Mỹ tại Afganistan, ông được trao thêm giải Danh Dự VVNM 2018. Sau đây là bài viết mới của ông, từ Cameroon, một nước ở miền trung Phi châu.
Viết Về Nước Mỹ năm thứ 20 trân trọng chào mừng thêm một người viết mới. Theo bài viết, từ 1978, Ngọc Ánh đã là tác giả những trang nhật ký của một nữ sinh viên viết từ Sài Gòn, được đăng trên bán nguyệt san Việt Nam Hải Ngoại tại San Diego. Và từ 1979 thì cả nhà người viết đi tù. Người chồng bị kết án tử hình. Cháu bé mới sinh một tuổi theo mẹ vô nhà tù. Nhưng hơn 10 năm tù đày cộng sản không làm bà gục ngã. Và rồi, tình yêu đến... Thư kèm bài, bà viết “Tôi tên thật là Trần Ngọc Ánh, hiện đang sống tại thành phố Victorville, CA. Lần đầu tiên tôi viết bài tham dự "Viết về nước Mỹ" và hy vọng sẽ có nhiều bài viết về chủ đề này gởi đến Việt Báo trong năm nay...” Khi thêm bài mới, mong tác giả bổ túc ít dòng tiểu sử và địa chỉ liên lạc.
Tháng Năm 2018, tại Việt Báo Gallery, có buổi ra mắt sách Anh ngữ "Finding My Voice—A Journey of Hope” tác giả Crystal H. Vo tức Võ Như Ý, một tác giả từng dự Viết Về Nước Mỹ từ 2009. Cô sinh năm 1970 ở Đà Nẵng. Năm 15 tuổi vượt biên cùng một người anh, tới Mỹ năm 1986 và thành công dân Mỹ với tên Crystal H. Vo. Cô hiện là cư dân San Gabriel, CA. và làm việc tại Sở Xã Hội Quận Hạt. Trong những năm ngừng viết về nước My,õ cô kết hôn, thành con dâu một gia đình Mỹ và đã dành trọn thì giờ để học sống và viết bằng Anh ngữ. Sau đây là bài viết mới nhất của cô sau họp mặt Viết Về Nước Mỹ năm thứ 19.
Tác giả tên thật Trịnh Thị Đông, sinh năm 1951, nguyên quán Bình Dương. Nghề nghiệp: Giáo viên anh ngữ cấp 2. Với bút hiệu Dong Trinh, bà dự Viết Về Nước Mỹ từ tháng 7, 2016. Với sức viết mạnh mẽ, tác giả đã nhận giải Danh Dự Viết Về Nước Mỹ 2017. Sang năm 2018, bà có thêm giải Vinh Danh Tác Giả, thường được gọi đùa là giải Á hậu. Sau đây, là bài viết mới nhất, khi tác giả bay từ Arkansas về họp mặt Viết Về Nước Mỹ năm thứ XIX. Và...
Chỉ với bài viết đầu tiên, tới vào tháng cuối, Tác giả đã nhận giải Viết Về Nước Mỹ năm thứ XIX. Thư kèm bài, tác giả viết “Tôi tên Tố Nguyễn, đang làm tax accountant ở Los Angeles, thường xuyên theo dõi mục Viết Về Nước Mỹ. Tôi rất xúc động khi đọc những câu chuyện đời của người Việt trên xứ Mỹ, giờ tôi xin góp câu chuyện thật của tôi...” Sau bài đầu tiên, bước sang năm thứ 20 của giải thưởng, tác giả đang tiếp tục cho thấy sức viết ngày càng mạnh mẽ hơn. Sau đây là bài viết của cô về lần đầu họp mặt Viết Về Nước Mỹ.
Tác giả sinh năm 1953, tốt nghiệp Sư Phạm Sài Gòn khóa 12. Vượt biên sang Mỹ 1982, và từ đó tới nay định cư tại San Jose; Nghề nghiệp: Mechanical Designer, về hưu tuổi 65. Bài Viết Về Nước Mỹ đầu tiên của ông là chuyện vui về nhóm bạn trường Sư Phạm Sài Gòn, khóa cuối cùng, ra trường năm 1975, kèm lời ghi của tác giả: “Thân tặng các bạn lớp Nhất 9/Nhị 15, khóa 12 (1973-75) Sư Phạm Sài Gòn.”
Tác giả tên thật Nguyễn Hoàng Việt sinh tại Sài Gòn. Định cư tại Mỹ năm 1990 qua chương trình ODP (bảo lãnh). Tốt nghiệp Kỹ Sư Cơ Khí tại tiểu bang Virginia năm 1995. Hiện cư ngụ tại miền Đông Nam tiểu bang Virginia. Tham dự Viết Về Nước Mỹ từ cuối năm 2016. Với “Viên Đá Kỳ Diệu,” một trong bốn bài viết về nước Mỹ của ông, Thảo Lan đã nhận giải đặc biệt Viết Về Nước Mỹ năm thứ 19.
Tháng Bảy, mùa Vu Lan, xin mời đọc bài viết về Mẹ của Minh Nguyệt Graves. Tác giả cùng hai con gái tới Mỹ ngày 27 tháng Bảy năm 2001 theo diện đoàn tụ. Mười sáu năm sau, bà là chủ tiệm Nails ở Texas và kết hôn với một người Mỹ. Với sức viết giản dị mà mạnh mẽ, tác giả lần đầu dự Viết Về Nước Mỹ và đã nhận giải Danh Dự năm thứ mười chín, 2018.
Nhạc sĩ Cung Tiến