Người viết: KHẢI TRẦN & TÀI TẠ
Bài tham dự số 3224-822-vb20609
Ngày tháng dần trôi, vẫn với công việc thường ngày của một người chạy bàn, lấy order, bưng rồi dọn bàn, mỗi ngày 12 tiếng. Trong thời gian làm việc, tôi mới biết được rằng nhà hàng mà mình đang làm là một nhà hàng với tên gọi quen thuộc của nhiều người, từ hồi trước năm 75 mà qua đây nổi tiếng với món canh chua và cá kho tộ dân tộc của dân miền Nam.
Cũng trong thời gian này, tôi được biết những người làm với tôi đã bị đuổi vì cái tội chôm tiền tip. Tôi nghĩ tiền đó đâu phải của bà chủ, vậy mà bà tham lam đã làm mất đi cái vẻ đẹp truyền thống của người Mỹ, ý nghĩa trong sáng của tiền tips.
Một thời gian sau, đã đến lúc tôi có thẻ xanh, nôn nóng về thăm vợ và con, tôi làm một chuyến về Việt Nam vào tháng 3/96 trở lại trắng tay rồi lại rơi vào vòng lẩn quẩn là làm nghề chạy bàn mà trước đây mình đã nghĩ là chỉ "chữa cháy" mà thôi. Nên chỉ có những người mới xin vào làm buổi sáng thì ban tối đã bỏ chạy mà không cần quay lại để lãnh tiền lương cho những giờ mà mình đã làm.
Rồi một hôm, tôi nhớ là năm 99 lại có một người mới xin vào làm, hắn tên T, sau này tôi mới biết được T cũng là con một sĩ quan cùng cấp bậc với bố tôi, lại cùng một binh chủng lực lượng đặc biệt, mà trước đây bố tôi và bố hắn đã từng quen biết nhau từ những năm 1962. T là người mà tôi sau này hai đứa tâm đầu ý hợp và giúp nhau chia xẻ những buồn vui và nổi khó trong công việc.
Rồi việc gì đến nó sẽ đến. Vào tháng 5/2002, tất cả những nhân viên tại nhà hàng, dù đang làm hay đã bị đuổi, đều nhận được một bức thư được gởi tới từ Sở lao động gọi là worker questionnaire. Với những câu hỏi được yêu cầu là phải trả lời cho đúng về những giờ giấc làm việc, lương bổng như thế nào và quyền lợi của người làm công và cả tiền tip đã bị bà chủ lấy đi ra sao…
Theo chúng tôi biết, hầu hết những người làm đều trả lời sai sự thật, vì lý do tế nhị, tôi không tiện nói ra đây, lại có người còn đưa lại bức thư cho bà chủ, nhờ bà trả lời dùm và gởi lại cho sở lao động. Riêng tôi và T cùng ba anh em nữa, năm đứa cùng nhau quyết định là mình trả lời bức thư này sao cho thật chính xác, đúng với sự thật những gì mà mình đang làm… Bởi vì quan niệm rằng, với government chúng tôi không bao giờ dám nói dối, cho dù chúng tôi có bề gì đi nữa. Vả lại đây là cơ hội tốt nhất để nói lên những bất công, những thiệt thòi từ bấy lâu mà lẽ ra không thể có ở một xã hội văn minh vào bậc nhất trên thế giới…
Với một quan niệm rằng, thôi thì nghề nào cũng là nghề, ông bà mình ngày xưa đã nói "Nhất nghệ tinh, nhất thân vinh" đó sao, chỉ mong sao mình nhận đủ tiền tip, với đúng cái nghĩa đen của nó, bổ sung thêm cho những đồng lương còm cõi của mình. Nhưng bà chủ đâu dễ gì chịu buông tha một cách dễ dàng như vậy, vì cái luật tiền Tip của bà đã có từ 20 năm nay cơ mà.
Mãi cho đến ngày 24/4 vừa qua, là một “ngày lịch sử” của nhà hàng mà tôi làm, vì từ trước đến nay nó chưa từng xảy ra bao giờ. Sau những lần anh em chúng tôi đi lên đi xuống để khiếu nại vì cách lấy tiền tip của bà chủ vẫn "vũ như cẩn" thì anh em chạy bàn chúng tôi mới được hưởng đầy đủ tiền tip, những gì mà khách hàng đã bỏ lại trên bàn qua cách phục vụ lịch thiệp của chúng tôi.Ttrong đó cũng không thiếu trường hợp những waiter làm quá đáng, chẳng hạn cố nài nỉ, ép khách ăn cho bằng được một con cua hay một con tôm hùm, với giá không phải là rẻ so với những nhà hàng seafood trong vùng, vì bà chủ có cách khuyến mãi thật đặc biệt "thưởng 1 đồng cho một con cua và một đồng rưỡi cho một con tôm hùm bán được".
Nhưng không may cho tôi và T, chỉ hơn 2 tuần sau, kể từ cái ngày lịch sử đó, cho những thằng thích đấu tranh, bây giờ thì 2 thằng tôi biết "tránh đâu" cho cái sự bị bà chủ đuổi của mình. Giờ đây, tôi cảm thấy bị hụt hẫng, không ngờ ở Mỹ cũng có tình trạng trù dập nhân công, đối với những người nhân công thấp cổ bé miệng, muốn kêu cứu cho sự công bằng của xã hội.
Bây giờ thì chúng tôi, hai thằng lại đi tìm việc làm, nhưng biết tìm đâu ra, để không phải lâm vào cảnh "Tránh vỏ dưa gặp vỏ dừa".
Bài tham dự số 3224-822-vb20609
Hai tác giả, cư trú tại Garden Grove, lần đầu tham dự Viết Về Nước Mỹ, đã kể về công việc và hoàn cảnh những người làm waitẹr trong một nhà hàng tại Little Saigon. Sau đây là lời tác giả: “Khải Trần và Tài Tạ là những thanh niên trẻ khỏe ở độ tuổi 36, đã đến Mỹ gần một thập niên trước đây. Với độ tuổi dở dang, thiếu nghề nghiệp chuyên môn, phần vì cuộc sống cấp bách nên chọn nghề waiter, chạy bàn để kiếm sống qua ngày. Tên trong bài viết là tên thật của chính hai đồng tác giả. Người viết bài này còn biết được những đau đớn và mất mát còn lớn hơn thế nữa, của những bạn waiter khác. Rất mong được sự góp ý của các bạn cùng nghề.”
*
Chiếc máy bay nhỏ, chở gia đình tôi gồm 6 người, từ từ hạ cánh một cách an toàn ở phi trường John Wayne sau cuộc hành trình mệt mỏi. Từ Tân Sơn Nhất chúng tôi đáp máy bay Việt Nam Airline đi Kimpo (Đại Hàn). Sau nhiều giờ chờ đợi, gia đình tôi lại đáp chuyến bay khác của United Airline về San Francisco. Ở lại đó sau thủ tục hải quan của Hoa Kỳ, chúng tôi lại đáp về John Wayne đúng 4:30pm ngày 04/03/1994.
Sau khi gặp lại những người thân là dì dượng và các em, mừng mừng tủi tủi… gia đình tôi được đưa về nhà riêng của bà dì tại Quận Cam. Giờ đây gia đình tôi ai nấy đều thở phào nhẹ nhõm, vì đã qua các thủ tục ở Việt Nam, rồi sơ vấn, phỏng vấn, khám sức khỏe… mà ai ra đi cũng nơm nớp lo âu để hoàn tất.
Trời Cali lành lạnh trong tiết tháng ba, xe cộ đậu đâu vào đấy theo hàng theo lối…đúng là một xã hội dân chủ, công bằng và pháp trị… mà tôi đã đọc được trong sách khi còn ở VN. Trời về chiều xe cộ càng đông, xa lộ như mắc cửi mà tôi tự nghĩ rằng không biết đến bao giờ mình mới lái xe được như vậy.
Thời gian trôi thật mau, nỗi nhớ gia đình anh chị em còn ở lại Việt Nam, nhất là vợ và con tôi, người mà tôi đã đem lòng yêu thương hết mực và kết quả của cuộc tình ấy là chúng tôi có với nhau một đứa con gái (không hôn thú) mà khi tôi rời VN mới vừa tròn bốn tháng tuổi.
Sau khi hoàn tất các thủ tục để xin trợ cấp xã hội chúng tôi được tám tháng và đi học ESL trên đường Harbor-Garden Grove. Ngày ngày mấy cha con tôi đi bộ từ nhà tới trường khoảng hai miles, để được học gọi là ngôn ngữ thứ hai, với sự trợ giúp của cơ quan thiện nguyện USCC. Thời gian trôi mau, tám tháng trợ cấp lại gần hết, cuối cùng tôi lại nhờ hội USCC giới thiệu việc làm với đồng lương tối thiểu.
Vào năm 1994, kinh tế Mỹ có phần xuống dốc, tôi bị lay off sau khi làm được 5 tháng. Thất nghiệp, hết trợ cấp… thật là gian nan cho tôi và gia đình, bao nhiêu hóa đơn gas, điện, nước và tiền nhà phải chi trả và rồi còn tiền gởi về cho vợ con ở Việt nam, cuộc sống ở Mỹ bắt đầu thật là khó. Sau những nỗ lực tìm việc, không kết quả, cuối cùng tôi đọc được một dòng quảng cáo trên một tờ báo Việt ngữ: “Nhà hàng cần người…L/L X... số phone Y, tôi vội vàng gọi ngay và làm hẹn để gặp bà chủ vào sáng hôm sau.”
Tiếp tôi là một phụ nữ tầm thước, tóc thưa, ra dáng bà chủ… khoảng 50 ngoài. Thoạt nhìn cũng đoán được bà là người Hoa sống ở Chợ Lớn. Với lối nói tiếng Việt lờ lợ không rõ, ba bảo tôi:
“Nị làm 12 tiếng, từ 11 giờ sáng đến 11 giờ đêm, 6 ngày một tuần, tiền lương một tháng 900 đồng, tiền tip là của ngộ, đụng tới là bị đuổi liền.“
Tôi tối sầm mặt lại, khi còn ở VN đọc sách báo thấy ở những nước văn minh, người hầu bàn được một thứ tiền của thực khách để lại ở bàn mà trước đây tôi biết được là tiền boa, mà theo tiếng Mỹ gọi là tips. Hình ảnh vợ con và gia đình lại hiện ra trong tâm trí tôi, tôi không còn một sự chọn lựa nào khác, buộc tôi phải làm, để duy trì sự sống còn đối với gia đình, nhất là đối với vợ con của tôi, đang còn chịu nhiều thiếu thốn ở Việt Nam.
Với kiến thức tính nhẩm sẵn có tôi tính: 12 tiếng mỗi ngày, 6 ngày một tuần, mà lại lãnh lương tháng, như vậy một tháng không phải là 72x4, mà phải cộng thêm cho 2-3 ngày của tháng 30 & 31, đã vậy mà không có bất cứ một benefit gì như là vacation, sick day…chứ đừng nói gì đến over time sau 8 tiếng, còn những ngày nghỉ Holidays và thứ bảy, chủ nhật thì hoàn toàn không được off vào những ngày lễ đó. Tóm lại tôi không được hưởng bất cứ quyền lợi gì của bộ luật lao động Mỹ đưa ra, giống như tôi đã từng làm ở hãng Mỹ trước đây… nhưng trong tình thế gọi là "chữa cháy" tôi đành nhận lời và bắt đầu công việc vào sáng ngày hôm sau với ý nghĩ, tại sao có những chuyện bất công như thế ngay trong lòng nước Mỹ.
Ngày tháng dần trôi, vẫn với công việc thường ngày của một người chạy bàn, lấy order, bưng rồi dọn bàn, mỗi ngày 12 tiếng. Trong thời gian làm việc, tôi mới biết được rằng nhà hàng mà mình đang làm là một nhà hàng với tên gọi quen thuộc của nhiều người, từ hồi trước năm 75 mà qua đây nổi tiếng với món canh chua và cá kho tộ dân tộc của dân miền Nam.
Cũng trong thời gian này, tôi được biết những người làm với tôi đã bị đuổi vì cái tội chôm tiền tip. Tôi nghĩ tiền đó đâu phải của bà chủ, vậy mà bà tham lam đã làm mất đi cái vẻ đẹp truyền thống của người Mỹ, ý nghĩa trong sáng của tiền tips.
Một thời gian sau, đã đến lúc tôi có thẻ xanh, nôn nóng về thăm vợ và con, tôi làm một chuyến về Việt Nam vào tháng 3/96 trở lại trắng tay rồi lại rơi vào vòng lẩn quẩn là làm nghề chạy bàn mà trước đây mình đã nghĩ là chỉ "chữa cháy" mà thôi. Nên chỉ có những người mới xin vào làm buổi sáng thì ban tối đã bỏ chạy mà không cần quay lại để lãnh tiền lương cho những giờ mà mình đã làm.
Rồi một hôm, tôi nhớ là năm 99 lại có một người mới xin vào làm, hắn tên T, sau này tôi mới biết được T cũng là con một sĩ quan cùng cấp bậc với bố tôi, lại cùng một binh chủng lực lượng đặc biệt, mà trước đây bố tôi và bố hắn đã từng quen biết nhau từ những năm 1962. T là người mà tôi sau này hai đứa tâm đầu ý hợp và giúp nhau chia xẻ những buồn vui và nổi khó trong công việc.
Rồi việc gì đến nó sẽ đến. Vào tháng 5/2002, tất cả những nhân viên tại nhà hàng, dù đang làm hay đã bị đuổi, đều nhận được một bức thư được gởi tới từ Sở lao động gọi là worker questionnaire. Với những câu hỏi được yêu cầu là phải trả lời cho đúng về những giờ giấc làm việc, lương bổng như thế nào và quyền lợi của người làm công và cả tiền tip đã bị bà chủ lấy đi ra sao…
Theo chúng tôi biết, hầu hết những người làm đều trả lời sai sự thật, vì lý do tế nhị, tôi không tiện nói ra đây, lại có người còn đưa lại bức thư cho bà chủ, nhờ bà trả lời dùm và gởi lại cho sở lao động. Riêng tôi và T cùng ba anh em nữa, năm đứa cùng nhau quyết định là mình trả lời bức thư này sao cho thật chính xác, đúng với sự thật những gì mà mình đang làm… Bởi vì quan niệm rằng, với government chúng tôi không bao giờ dám nói dối, cho dù chúng tôi có bề gì đi nữa. Vả lại đây là cơ hội tốt nhất để nói lên những bất công, những thiệt thòi từ bấy lâu mà lẽ ra không thể có ở một xã hội văn minh vào bậc nhất trên thế giới…
Với một quan niệm rằng, thôi thì nghề nào cũng là nghề, ông bà mình ngày xưa đã nói "Nhất nghệ tinh, nhất thân vinh" đó sao, chỉ mong sao mình nhận đủ tiền tip, với đúng cái nghĩa đen của nó, bổ sung thêm cho những đồng lương còm cõi của mình. Nhưng bà chủ đâu dễ gì chịu buông tha một cách dễ dàng như vậy, vì cái luật tiền Tip của bà đã có từ 20 năm nay cơ mà.
Mãi cho đến ngày 24/4 vừa qua, là một “ngày lịch sử” của nhà hàng mà tôi làm, vì từ trước đến nay nó chưa từng xảy ra bao giờ. Sau những lần anh em chúng tôi đi lên đi xuống để khiếu nại vì cách lấy tiền tip của bà chủ vẫn "vũ như cẩn" thì anh em chạy bàn chúng tôi mới được hưởng đầy đủ tiền tip, những gì mà khách hàng đã bỏ lại trên bàn qua cách phục vụ lịch thiệp của chúng tôi.Ttrong đó cũng không thiếu trường hợp những waiter làm quá đáng, chẳng hạn cố nài nỉ, ép khách ăn cho bằng được một con cua hay một con tôm hùm, với giá không phải là rẻ so với những nhà hàng seafood trong vùng, vì bà chủ có cách khuyến mãi thật đặc biệt "thưởng 1 đồng cho một con cua và một đồng rưỡi cho một con tôm hùm bán được".
Nhưng không may cho tôi và T, chỉ hơn 2 tuần sau, kể từ cái ngày lịch sử đó, cho những thằng thích đấu tranh, bây giờ thì 2 thằng tôi biết "tránh đâu" cho cái sự bị bà chủ đuổi của mình. Giờ đây, tôi cảm thấy bị hụt hẫng, không ngờ ở Mỹ cũng có tình trạng trù dập nhân công, đối với những người nhân công thấp cổ bé miệng, muốn kêu cứu cho sự công bằng của xã hội.
Bây giờ thì chúng tôi, hai thằng lại đi tìm việc làm, nhưng biết tìm đâu ra, để không phải lâm vào cảnh "Tránh vỏ dưa gặp vỏ dừa".
Khải Trần & Tài Tạ
Gửi ý kiến của bạn
