“tiên Học Lễ Hậu Học Văn”

Người viết: TƯỜNG CHINH
Bài số 588b-1126-vb2190704

Vào một buổi xế chiều, những tia nắng không qúa gay gắt của mùa hè ở California làm sáng thêm khuôn viên Đại Học Fullerton, tôi đã có dịp trò truyện với người thầy cũ, giáo sư Ngôn Ngữ Học, Dr. Norman Page. Đề tài hai thầy trò bàn tới là việc giảng dạy môn học đạo đức cho các học sinh tiểu học phải được coi là điều quan trọng trong đời sống hàng ngày.
Trong câu chuyện, giáo sư Norman Page nhận định là các trường học trên toàn cầu, đặc biệt là ở một sứ sở tự do như nước Mỹ cần phải khuyến khích các sinh viên học sinh chú tâm nhiều hơn về vấn đề đạo đức và nề nếp khi các em còn ở lứa tuổi dưới vị thành niên mà ông bà ta thường nói: “Dạy con từ thưở còn thơ”.
Theo quan niệm Á Đông, vấn đề “tiên học lễ; hậu học văn” luôn luôn được chú trọng một cách đặc biệt. Người Việt Nam vốn coi trọng vấn đề lễ nghĩa và đạo lý trong đời sống gia đình. Tuy nhiên, sau gần 30 năm sống tha phương nơi xứ lạ quê người, những thế hệ trẻ được sanh ra và lớn lên tại hải ngoại dường như không có nhiều cơ hội để học hỏi và gìn giữ những di sản văn hóa cũng như nền tảng đạo đức, phong tục tập quán của người Việt Nam từ nhiều ngàn năm qua.

Khi đề cập tới vấn đề “tôn sư trọng đạo” ở bậc đại học, giáo sư Norman Page đã tâm sự: “Tôi theo nghề dạy học hơn nửa đời mình, niềm vui nhất của tôi là được nhìn thấy các học trò của mình thành công trong mọi lĩnh vực. Và điều hạnh phúc nhất là tôi tìm thấy ở các học sinh của mình sự tôn kính và lễ phép đối với các bậc thầy cô giáo của họ.”
Cách đây hơn ba năm, khi tôi còn là một sinh viên năm thứ ba tôi đã có dịp chứng kiến một nữ sinh viên Mỹ đi một cách vội vã vào lớp học trong khi hơn 200 sinh viên khác đang chăm chú lắng nghe vị giáo sư của họ giảng bài. Cô sinh viên này ăn mặc như đi dạo biển, với thái độ hục hặc đã chất vấn vị giáo sư lý do tại sao đã loại bỏ tên cô ta khỏi danh sách ghi danh, sau ba lần cô ta vắng mặt và vài lần vào lớp trễ. Vị giáo sư với dáng vóc ốm và cao, vầng trán rộng đầy vẻ thông minh mà nghiêm khắc, đã yêu cầu cô sinh viên này rời khỏi lớp học ngay tức khắc. Cô ta vô cùng tức giận bước ra khỏi lớp học với một thái độ thiếu lễ phép kềm theo những lời nói rất khó nghe.
Nhìn thấy sự thất vọng từ ánh mắt vị giáo sư của mình ngày hôm đó, tôi lấy làm tiếc cho một sinh viên Đại Học nhưng thiếu lễ nghĩa với chính người thầy của mình.
Tôi tự hứa với chính mình phải luôn luôn là một học sinh gương mẫu và coi trọng vấn đề đạo đức hơn hết.

TƯỜNG CHINH

• lẽ ra mùa này…
• 30 Năm Sau
• Đoàn Viên
• Như Dòng Suối Hiền Ngọt Ngào