Người viết: LÊ KHÁNH THỌ
Bài số 877-1468-204-vb4112305
*
Lê Khánh Thọ là một họa sĩ định cư tai Pháp. Năm 2002, bà nhận giải hội họa Pháp lần thứ hai, đồng thời cũng được giải thưởng danh dự Viết Về Nước Mỹ 2005. Hiện nay, bà sống tai Châteauroux, France. Công việc: Dạy Pháp ngữ cho đồng bào tị nạn Việt nam và Á Rập -Animatrice viện dưỡng lão Pháp- và làm thông dịch cho cộng đồng Việt tai Châteauroux- France. Bà cho biết thường du lịch Mỹ thăm thân phụ và 4 anh em. Bài viết mới lần này là chuyện từ Việt Nam. Hình trên là cảnh buổi phát quà tại hội trường “Trung tâm bảo trợ xã hội Đà nẵng.” Có thể hình dung hàng ghế đầu là hai nhân vật Việt kiều Thi và Hạnh.
*
Trở về Đà nẵng vào mùa hè 2005, Thi tới thăm Hạnh, người bạn gái thời tiểu học. Mẹ Hạnh đang ngồi trước sân chuyện trò với một bà già hàng xóm. Hai khuôn mặt nhăn nheo rạng rỡ nụ cười. Thi chợt nhớ tới những người già cô đơn ở viện dưỡng lão vùng Colorado Springs, nơi nàng làm việc, hàng ngày nàng quen thuộc với những khuôn mặt trầm ngâm buồn bã, đời sống vật chất dư thừa nhưng thiếu thốn tình thương. Thi nói với Hạnh:
-- Những người già ở xứ mình có thể thiếu thốn về tiện nghi vật chất nhưng về mặt tinh thần sướng hơn những người già bên Mỹ.
Hạnh phản đối:
-- Thi chưa vào viện dưỡng lão ở đây Thi chưa biết, họ thiếu thốn cả vật chất lẫn tinh thần.
Thi ngạc nhiên :
---Thi cứ tưởng xứ mình không có viện dưỡng lão. Thi nghĩ họ ở với con cái, nếu không con thì ở với cháu.
---Lâu nay Hạnh chuyên làm việc xã hội, Hạnh biết có một số người già không con cái hoặc bị con cái bỏ rơi, hiện sống cơ cực ở Trung tâm bảo trợ xã hội. Khẩu phần của họ mỗi ngày chỉ có 5.000 đồng. Tính theo vật giá thị trường thì quả là vô cùng eo hẹp ! Cơm hộp bình dân giá thấp nhất 5.000 đồng. Ổ mì thịt 6.000 đồng. Tô bún thịt 10.000 đồng. VớI số tiền nhỏ nhoi 5.000 đồng một ngày, dĩ nhiên họ bị cơn đói dày vò kinh niên.
Thông thường những nhà hảo tâm mua nhu yếu phẩm phát cho họ như xà phòng, mì gói…Họ tâm sự với Hạnh rằng họ mong ước được nhận tiền.
---Họ có đông không "
---Trung tâm bảo trợ xã hội chứa khoảng 180 người. Ở đây sự điều hành kém hữu hiệu vì trung tâm nhận đủ thành phần : người già, kẻ tàn tật và mù lòa, bịnh tâm thần loại nhẹ, những người vô gia cư và con nít.
Thi hỏi :
---Thi chỉ phát tiền cho ngườI già và kẻ tàn tật thôi được không
Hạnh hốt hoảng :
---Không được đâu! Những người kia xúm vô đánh Thi chết! Họ cũng đói dài.
Nghe đến chữ “đói”, Thi bỗng nhớ lại khoảng năm 77-78 gia cảnh sa sút thảm hại, Thi bị cơn thèm ăn dày vò thật khủng khiếp! MỗI lần đi ngang khu chợ Tân Định, mùi thơm của phở, của bánh bông lan… ngào ngạt hành hạ Thi bủn rủn chân tay, chao ơi là khổ sở và xấu hổ… nuốt nước miếng ừng ực ! Trong giây phút đó, Thi chỉ cầu mong phép lạ, biết đâu có tờ bạc nào rơi trên đường! (nàng chú tâm nhìn xuống đất!).
Biết đâu ta sẽ ra ngoại quốc và ta sẽ xơi một lần 3 tô phở bự và cả chục cái bánh bông lan cho « đã » cơn thèm khát!
*
Bước qua cổng “Trung tâm bảo trợ xã hội Đà nẵng” ở Hòa Khánh, Thi gặp Phó giám đốc, một người đàn ông trạc ngũ tuần, giọng Quảng nam. Ông đang giải quyết vụ thằng bé 14 tuổi ở Huế ăn cắp tiền cha mẹ, trốn vào Đà nẵng tiêu hết tiền lang thang thì bị công an hốt, ông vừa liên lạc gia đình tới nhận con về. Ông cho biết những người vô gia cư thuộc tuổi lao động chỉ ở đây vài ngày rồi đưa đi vùng Kinh Tế Mới, còn những đứa trẻ được gởi vào trung tâm giáo dục học nghề. Thấy Thi chăm chú nhìn vào tấm bảng đen có ghi hàng chữ « Ngày mai chủ nhật ăn bún chả cá », ông giải thích:
---Thỉnh thoảng có những nhà hảo tâm giúp một bữa ăn ngon, tui ghi lên bảng cho họ biết.
Một bà già từ ngoài cửa bước vào, tay cầm vài lá trầu xanh và hai trái cau. Ông nói thêm :
---Bà già này thèm trầu, có chút tiền là dông ra chợ ngay.
Bà già gật đầu chào mọi người. Ông nói:
---Bà vào thông báo cho tất cả chuẩn bị tập họp ở hội trường. Sắp phát quà đó!
Bà già cười, đập khẻ vào vai ông, giọng Quảng thân mật :
---Thôi đừng giỡn choa ! Lồm chi có chiện đó! (Thôi đừng giỡn cha! Làm chi có chuyện đó!)
Đợi bà già khuất sau cánh cửa, ông hạ giọng :
---Bả không tin tui vì ít khi có người tới phát quà.
Ông gọi nhân viên thông báo tập họp và mời Thi cùng Hạnh đi theo ông. Thật bất ngờ! Khi bước chân vào hội trường, một tràng pháo tay chào mừng nổ như pháo Tết làm Thi sững sờ, không ngờ mình được họ đón tiếp trọng thể đến mức độ này ! Hai dãy ghế đầy nhóc cả người. Một bên gồm bà già và trẻ em. Một bên gồm ông già và thanh niên. Một số ngồi bệt dưới đất vì thiếu ghế. Những gương mặt khắc khổ hớn hở chiếu tướng vào Thi, bỗng nhiên nàng cảm thấy mình giống như một nhân vật quan trọng.
Phó giám đốc cầm micro giới thiệu và thêm câu cuối làm Thi điếng người “Yêu cầu chị Thi phát biểu vài lờ”. Tiếng vỗ tay vang rân. Biết mình không có khiếu nói chuyện trước đám đông, nàng than thầm: Trời ơi biết nói gì đây!". Nàng ấp úng: “Tui cám ơn sự đón tiếp nồng hậu của quí ông bà. Tui chỉ có món quà nhỏ gởi tới quí ông bà và kính chúc quí ông bà một tương lai tươi sáng hơn”.
Lại thêm một tràng vỗ tay nữa. Nàng ngượng chín cả người vì thấy lời nói của mình mỉa mai vô lý. Làm sao có nổi một tương lai tươi sáng trong đất nước nghèo nàn đầy dẫy sự bất công này!"
Loay hoay với máy hình trở chứng, Thi chán nản:
---Thôi khỏi chụp hình.
Phó giám đốc sốt sắng:
---Chị để tui sửa cho.
Đám đông bắt đầu lao xao ồn ào. Một giọng đàn ông bực bội:
---Phát thì phát lẹ cho rồi!
Thi nói nhỏ với phó giám đốc:
---Họ chờ lâu quá sốt ruột ông ơi! Thôi khỏi chụp hình. Tui phát nghe ông.
Phó giám đốc nhìn vào đám đàn ông và lớn tiếng thị uy:
---Các ông nôn chi mà nôn dữ rứa! Trước sau chi cũng phát mà! Phải có mấy tấm hình đem ra nước ngoài cho người ta biết, người ta mới tới đây giúp các ông nữa. Chuyện chụp hình là chuyện quan trọng bộ mấy ông không thấy sao!
Mấy bà già nhao nhao:
---Đúng đó! Ông nói đúng đó!
Vài phút sau Phó giám đốc đắc ý bảo Thi:
---Tui sửa được rồi. Chị phát đi, để tui chụp cho.
Đám đông mừng rỡ nhốn nháo. Thi trao cho Hạnh xấp tiền phát dãy đàn ông, Thi phát dãy đàn bà. Những đôi tay đưa ra nhận quà, ánh mắt rạng rỡ niềm vui. Họ không biết rằng một niềm ấm áp đang choáng ngợp cả tâm hồn Thi. Hình ảnh của họ là hình ảnh của nàng ở bên Mỹ… Vào những năm tháng thất nghiệp, nàng cũng đưa tay nhận lãnh tiền trợ cấp xã hội của người Mỹ.
Khi phát xong, Thi ngồi chò hỏ cạnh những người thiếu ghế thì bất ngờ một bà già cầm tay Thi nâng lên mũi hôn, đôi mắt bà chứa chan cảm động. Bà không biết rằng Thi còn cảm động hơn bà !
Phó giám đốc dẫn Thi vào phòng những người đàn ông tàn tật. Mùi khai nước tiểu xông lên nồng nặc. Căn phòng nghèo nàn với những cái giường cũ kĩ. Người mù, người cụt tay, người cụt chân, người có đôi chân nám đen run rẩy nhắm nghiền đôi mắt. Ôi, buồn quá !
Trong căn phòng của những người đàn bà bất lực cũng ngai ngái mùi nước tiểu. Họ không thể đi xa, chỉ quanh quẩn bên chiếc giường trải chiếu xác xơ. Một bà thều thào:
---Cô ơi, cô để tiền trên gối cho bà mới vào cầu tiêu nghen cô.
Một bà khác lẩm bẩm:
---Đi cầu không lựa giờ. Nhằm lúc phát tiền mà đi cầu!
Những người làm công ở đây cũng không khá hơn bao nhiêu! Trông họ khắc khổ gầy gò thiếu ăn và họ cũng nhận tiền với sự hoan hỉ.
Ngoài sân đám trẻ vào lứa tuổi dậy thì đang chơi đá banh. Một đứa chạy tới Thi, thở hổn hển :
---Cô ơi cô, cô cho tụi con tiền mua trái banh, banh của tụi con cũ quá rồi!
---Trái banh bao nhiêu tiền"
---Dạ 60 ngàn.
Thi đang thầm so sánh khẩu phần ăn một ngày 5 ngàn và giá trị của trái banh, chưa kịp trả lời thì đứa trẻ lo lắng khẩn khoản:
---Cô cho bao nhiêu cũng được, tụi con sẽ góp thêm.
Nhận 60 ngàn, nó chạy lòng vòng la lớn:
---Tụi bây ơi, tụi mình có tiền mua banh rồi.
Cả bọn bỏ chơi banh, bu lại đứa cầm tiền, ồn ào mừng rỡ như trúng số.
Thi thở dài. Niềm vui của tuổi trẻ Việt nam thật đơn giản, chỉ cần một trái banh mới chơi chung với nhau là thấy cả một bầu trời hạnh phúc!
Thi quay lui nhìn lại một lần cuối những mái tóc bạc đứng lố nhố trước hàng hiên đưa tay vẫy vẫy. Một bà già nói vọng theo:
---Cô nhớ trở lại nghe cô.
*
Buổi sáng Thi lang thang với con Minie, dạo quanh bờ hồ vùng Colorado Springs mờ ảo sương mù tràn ngập lá vàng rơi, miên man nhớ tới không khí ồn ào, những cơn mưa Ngâu và sức nóng mùa hè Đà nẵng. Nhớ từng nụ cười của kẻ quá giàu và quá nghèo. Nhớ những người già cô đơn gầy còm thiếu ăn trong viện dưỡng lão của Xã hội chủ nghĩa Cọng sản.
Từng đợt gió nhẹ mùa thu nước Mỹ dịu dàng mơn man làn da rám nắng biển Mỹ Khê thật là dễ chịu! Thi ngửa mặt nhìn bầu trời trong xanh, hít thật sâu không khí trong lành và lắng tai nghe tiếng chim kêu ríu rít. Sự tĩnh lặng dường như là âm thanh huyền diệu vang vọng: “Thi là người may mắn được sống trên đất nước tự do”.
LÊ KHÁNH THỌ
Gửi ý kiến của bạn
