Tết Tây, Tết Ta, Bỏ Tết, Giữ Tết

Tác giả: Y Châu
Bài số 5033-18-30733-vb3013117

Tác giả là cư dân Miami, từng nhận Giải Đặc Biệt Viết Về Nước Mỹ 2015. Bài viết, của ông tuy ngắn, nhưng luôn cho thấy tấm lòng của ông với đất đai, quê hương, con người.


***

Mỗi năm, sau ngày lễ Giáng Sinh, tết Dương Lịch, người bản xứ thường hỏi:

- Năm nay, ngày nào là Tết Ta? (Luna's New Year, Chinese's New Year).

Tôi trịnh trọng trả lời họ:

- Ngày Tết Nguyên Đán năm nay của người Việt Nam nhằm ngày 28 tháng 1 Dương Lịch. (Tôi lần tay, ráp lại giữa Thập Thiên Can: Giáp, Ất, Bính, Đinh,... và Thập Nhị Địa Chi: Tý, Sữu, Dần, Mẹo,...)*. Năm nay Đinh Dậu, năm con gà, tiếng Anh gọi là  "Year of Rooster.


Tại sao gọi là năm con gà trống, mà không gọi là năm con gà mái? Chắc chú gà trống gáy vào sáng sớm, gọi người ta thức dậy "đi cày"!

Tôi cũng kể cho họ nghe về sự tích "Một bà, Hai ông Táo", nhằm ngày 23 tháng 12 Âm Lịch, ông bà Táo phải về Trời báo cáo; những chuyện đặng mất của thế gian cho Ngọc Hoàng Thượng Đế. Sau ngày đưa ông táo thì sau khi nấu nướng, mọi người không được để nồi niêu trên ông táo nữa!

Lễ Dựng Nêu, đốt pháo,...

Trên bàn thờ Cửu Huyền Thất Tổ, dĩa trái cây phải có ngũ quả: Cầu, sung, dừa, đủ, xoài.

Những kiêng cử trong những ngày tết: như không được quét nhà, nếu có quét thì phải quét vào trong nhà,...

"Tháng giêng là tháng ăn chơi,

 Tháng hai cờ bạc,

 Tháng ba rượu chè,... "

Nghe xong họ rất ngưỡng mộ người Việt Nam chúng ta.

Gần đây trong nước có một ông giáo sư đề nghị nên bỏ Tết Ta"; ông nêu nhiều lý do: lợi, hại, rồi người ta cũng quen đi.

Sau năm 1975, Việt Nam dân số gần 50 triệu người, diện tích 329 ngàn cây số vuông. Năm 2017, cũng trên mảnh đất hình chữ "S" đó, phải nuôi gần 100 triệu người! Đất hẹp người đông.

Năm 89, 90 trong một lần tôi phải qua Quốc lộ 4, từ Cần Thơ đến Cà Mau. Đường xá hư hao, chưa sửa chữa. Đặc biệt đọan đường Bạc Liêu đi Cà Mau, người ta tu sửa xong một phần đường, trông rất đẹp mắt, khi chiếc xe gắn máy cũ kỹ, SS50/67 của tôi chạy lên bị dằn sốc dữ dội! Thì ra người ta không trải mặt đường bằng nhựa, mà bằng xi măng!

Trong khi đó, những chiếc xe đời mới, mang bảng số "may mắn": năm nút, chín nút,... bon bon lướt nhanh trên đường. Còn có những chiếc xe đông lạnh chở hàng thủy sản hải sản, tận thu những con cá con tôm bất kể lớn nhỏ,... để đem bán, làm giàu, gấp rút! Chắc họ lo sợ, không còn kịp nữa chăng?

Sửa sang đường cũ, làm thêm đường mới, xây cống bắc cầu,... phải tốn nhiều tiền bạc thời gian; nhanh nhất, tiện nhất là mua sắm xe mới! Về lâu về dài có thể chẳng cần chi cầu đường, chỉ cần xây phi trường, đi lại bằng phi cơ.

Sau 12 tháng, 365 ngày làm lụng cực nhọc, mọi người mong muốn về quê ăn tết, đoàn tụ gia đình. Đúng là đông như ngày Tết: đường xe kẹt cứng, đường hàng không cũng không hơn gì!

Tết nhứt mà thiếu áo mới, quà cáp, lì xì,... thì không phải là Tết. Con cháu không quà biếu, lì xì cho cha mẹ, ông bà là không phải đạo, nó làm ấm lòng như tiếng pháo nổ vang vang trong những ngày xuân.

Người xưa thường dạy: "Tiền đi trước là tiền khôn", nên người ta vận dụng nhuần nhuyễn câu nầy. Người ta phải có quà cáp cho nhau:

 Phải có "thuốc dán" màu xanh, chính giữa có hình ông Franklin**, không được là hình của ông Washington lắt nhắt đâu có thời gian để đếm. Những thỏi vàng sáng chói, căn nhà lầu,... được bày bán ở cửa hàng mã dành cho cô hồn tháng bảy hay "Toys r us" dành cho trẻ em đâu! Hàng thật đó các bạn ạ.

Những nơi linh thiêng như Chùa Chiền Lăng Miếu,... trong những ngày Tết không còn là nơi đến thăm viếng, khấn nguyện: Trên có Trời, dưới có đất và còn có Thánh Thần Tiên Phật,... phù hộ cho những người thật thà ngay thẳng; người ta lạm dụng để làm lợi cho riêng mình!

Thế rồi, một số người có vai vế trong xã hội mới lại đề nghị bỏ "Tết Ta", như ông giáo sư ở nọ. Họ đưa ra một bằng chứng thuyết phục là Nhật Bổn, một nước Á Châu, đã bỏ Tết Âm Lịch, mỗi năm chỉ có ngày Tết Dương Lịch. Kết quả là Nhật Bổn đã trở thành một cường quốc kinh tế đứng hạng nhì, hạng ba thế giới.

Việc bỏ Tết Ta là một việc lớn của quốc gia, ảnh hưởng đến mọi người dân, khi nó không còn thích hợp với thời đại công nghiệp hóa thì tự thân nó sẽ bị đào thải.

Một hôm tôi nằm mơ, thấy Việt Nam chỉ còn lại ngày Tết Dương Lịch (đã bỏ Tết Ta), tưng bừng nhộn nhịp còn hơn Tết Ta ngày xưa, vì hai cái tết nhập lại. Trên bầu trời phủ kín bầy chim sắt, dưới đất thì xe cộ ùn tắc người xe. Đền Chùa Lăng Miếu thật "hoành tráng". Quà cáp thật tinh vi,...

Rồi ngày Tết Dương Lịch lại dẹp bỏ. Người ta loanh quanh tìm kiếm ngày thay thế ngày Tết Ta. Không lẽ dành lấy ngày tết Trung Thu, rằm tháng 8 dành cho trẻ em, toàn là đèn ông sao đèn cá chép, bánh mứt không thôi, đâu thể làm mồi để "nhậu".

Có rồi.  Ngày Tết Đoan Ngọ (ngày mùng 5 tháng 5 Âm Lịch). Các nước lân cận Việt Nam như Cao Miên, Lào, Thái Lan, Miến Điện,... có ngày tết vào ngày 13-15 tháng 4 Dương lịch (Chol  Chnam Thmay).

Người Việt Nam có thể quen dần ngày tết Đoan Ngọ làm ngày Tết Ta. Nhiều người còn lưu luyến đến ngày Tết xưa cũ, mua vé máy bay qua khu "Little Sàigon", tiểu bang California để ăn Tết Nguyên Đán, đoàn tụ với người thân...

Giật mình tỉnh giấc, nhìn chung quanh thấy nhà tôi đang dọn trong, dẹp ngoài. Tôi hỏi:

- Sao hôm nay quá giỏi giang.

Nàng quay lại nhìn tôi:

- Tết nhứt mà, bộ mơ ngủ há?

Tôi chạy lại xem tờ lịch, đúng là ngày đầu năm Tết con gà. Vậy mà tưởng là ngày tết Đoan Ngọ mùng 5 tháng 5! Nàng còn  nhắc tôi:

- Tiền lì xì của mấy đứa con cho, phải chia đều nghe, đừng làm bộ giữ dùm...

- Già rồi mà cũng yêu thích "thuốc dán" in hình ông Franklin quá nha!

Hy vọng, Tết Ta đừng vội vàng đi vào quá khứ! Xin hãy từ từ.

Y Châu

* Theo sách tử vi của ông HL.
** Tờ $100 in hình TT Franklin, tờ $1 in hình TT Washington.

• Rộn Tiếng Cười Mê Say
• Nháy Mắt Với Trăng
• Những Tiếng Nói Ngây Thơ
• Từ Việt Nam Sang Hoa Kỳ