Bài tham dự số 3127-734-vb30218
Những Nursing Home rải rác khắp nước Mỹ không phải để giải quyết vấn đề tình cảm cá nhân hay gia đình, nhưng để giải tỏa bớt những phiền toái trong cuộc sống chạy đua kinh tế hàng ngày. Chỉ cần đan cử 1 Nursing Home loại trung như tôi đang phục vụ với 120 giường bệnh đã có 1 số nhân viên phục vụ gần tương đương gồm các y tá, trợ tá liên tiếp 3 ca ngày đêm, các nhân viên văn phòng, lao công, nhà ăn, nhà giặt, đó là chưa kể các bác sĩ chuyên viên điều trị, cấp cứu khi cần tới. Với một mạng lưới phục vụ đông đảo như trên đòi hỏi chi phí rất cao. Nên sự đóng góp của các khách hàng rất đắt. Khi bỏ ra một số tiền cao người ta đòi hỏi phải phục vụ tối đa. Mục đích để thỏa mãn nhu cầu đòi hỏi của khách hàng nên nhiều khi coi nhẹ phần tình cảm người phục vụ. Chính vì điểm này đã gây ra bực bội cho những nhân viên đa cảm vì cho mình chỉ là công cụ phục vụ khách hàng.
Có lần một y tá trưởng hỏi tôi:
- Sao không thấy người Việt Nam gửi cha mẹ già vào Nursing Home"
- Vì người Việt khi già không muốn vào Nursing Home"
- Tại sao thế"
- Có nhiều lý do. Trước hết theo phong tục và truyền thống đất nước chúng tôi, cha mẹ có bổn phận phải nuôi nấng giáo dục con cái cho tới khi trưởng thành và còn theo dõi giúp đỡ ngay cả khi chúng đã lập gia dình. Vì thế khi cha mẹ già con cái có bổn phận phải nuôi dưỡng cha mẹ. Hơn nữa trên phương diện tình cảm, cha mẹ lúc già sống gần con cháu thấy không bị lẽ loi, buồn tủi và chính con cái cũng không mang mặc cảm là bỏ rơi cha mẹ. Mặc dù sống trên đất Mỹ chúng tôi vẫn để cha mẹ sống chung với mình.
Đó là câu trả lời cho thuận buồm xuôi gió, chứ thực ra chúng ta thấy chưa ổn thỏa. Vì thực tế chúng ta đang sống trên đất Mỹ chứ không phải nơi quê nhà. Con cái chúng ta ít nhiều đã bị "Mỹ hóa" và mất đi dần truyền thống tốt đẹp dân tộc.
Trong đầu óc tôi đã nhiều lần lóe lên câu hỏi "Tại sao ta không thành lập Nursing Home cho người Việt" tại những tiểu bang có đông người Việt chúng ta đã có đủ khả năng xây dựng chợ búa, trường học, nhà thờ, chùa chiền, trung tâm giải trí… nhưng chưa thấy viện dưỡng lão.
Với một bang có khoảng vài chục hay trăm ngàn người Việt trở lên ta có thể thực hiện một viện dưỡng lão từ 100 tới 120 giường không mấy khó khăn. Nhân viên phục vụ có thể đào tạo trong cộng đồng, không cần bằng cấp cao nhưng phải yêu nghề. Khuyến khích và sẵn sàng đón nhận những nhân viên tình nguyện của các đoàn thể, tôn giáo, sinh viên học sinh và chính con em trong gia đình các cụ sẽ nhập viện sau này. Đòi hỏi có một ban điều hành có khả năng chuyên môn và nhiệt tâm. Kinh phí xây cất viện là khó khăn nhất lúc ban đầu. Ta có thể lên đề án đệ trình xin trợ cấp tiểu bang, vay vốn ngân hàng, đóng góp các đoàn thể, tôn giáo các nhà hảo tâm hay sự đóng góp trước của gia đình các cụ sau này sẽ được trừ dần vào viện phí. Tiền viện phí hàng tháng không quá cao như các Nursing Home khác. Phương pháp tổ chức và phục vụ ta có thể nghiên cứu dung hòa giữa những ưu điểm Mỹ-Việt. Những kỹ thuật, dụng cụ phương pháp săn sóc sẽ được huấn luyện như các lớp y tế của người Mỹ. Nhưng cung cách phục vụ ta có thể theo phong tục tập quán Việt Nam như: dùng tiếng Việt, cách xưng hô theo tuổi tác, tổ chức các nghi lễ truyền thống như Tết, kỷ niệm các vị anh hùng dân tộc, có nghi lễ tôn giáo hàng tuần, dùng những món ăn Việt Nam hàng ngày, có phòng đọc sách với những thú vui tao nhã của tuổi già như đánh cờ, ngâm thơ, chơi cổ nhạc, trồng bông… với những địa điểm tiện nghi và khả năng sẵn có ta có thể biến nơi đây thành những lễ hội, hội Xuân hàng năm. Trong dịp này ta trưng bày các sản phẩm và bán các món ăn đặc biệt VN sẽ thu hút không phải khách VN mà cả du khách các nước. Ngoài ra nơi đây sẽ biến thành những địa điểm sinh hoạt cuối tuần của thanh niên thiếu nhi học hỏi và trao đổi với nhau và với các cụ về văn hóa và phong tục tập quán cổ truyền dân tộc.
Thành lập được một viện dưỡng lão cho người Việt trên đất Mỹ ta giải tỏa được phần tâm tư tình cảm của:
- Con cái không còn mặc cảm bất hiếu vì tại nơi đây cha mẹ được sống thích nghi với phong tục tập quán VN, được người đồng hương săn sóc với tình cảm và ngôn ngữ dân tộc. Con cái được yên tâm mưu sinh, cuối tuần đến thăm viếng các cụ hay đón các cụ về sống với gia đình những ngày cuối tuần.
- Cha mẹ không cảm thấy cô đơn vì có bạn đồng viện cùng ngôn ngữ để trao đổi tình cảm hay những thú vui tao nhã, có nhân viên phục vụ đồng hương, ăn những món ăn dân tộc.
Tôi viết những dòng này không phải muốn nêu lên một đề án kiểu mẫu to lớn, vì tôi nghĩ chắc đã có nhiều người nghĩ tới khi chúng ta thấy đã có nhiều đoàn thể, tổ chức quan tâm đến các cụ. Tôi chỉ muốn tỏ bày những tâm tình nhỏ bé của mình sau gần hai năm phục vụ bên những người già.
Người ta nói tuổi già là Mùa đông của cuộc đời. Nhưng mùa đông không phải chỉ có giá lạnh và tuyết rơi buồn tẻ. Mùa đông có những lễ hội tưng bừng như Thanksgiving, Christmas hay New Year tràn ngập ánh sáng mùa xuân. Tôi đang lẩm nhẫm đọc hàng chữ trên tường của viện Buckley "To day is the 1st day of the rest of your life" và tôi mong ước những ngày Xuân nắng ấm sẽ đến trong quãng đời còn lại của các cụ.
Tác giả tên thật Đinh Văn Tiến Hùng, cư trú tại West Hartford, CT hiện là công nhân Westersfield County club, Connecticut. Bài đầu tiên Viết Về Nước Mỹ của ông là chuyện Nursing Home, kèm theo một gợi ý rất đáng trân trọng: mong sớm có những Nursing Home do người Việt tổ chức, kết hợp truyền thống văn hóa ngôn ngữ Việt với kỹ thuật Mỹ, để phục vụ người cao niên Việt Nam.
Buckley là tên Nursing Home tôi đang phục vụ, tọa lạc một khu yên tĩnh trên đường George, Hartford. Được thành lập từ năm 1967 do nhóm người công giáo Ba Lan điều hành với 120 giường cùng sự cộng tác của một số bác sĩ, y tá và chuyên viên gồm nhiều quốc tịch.
Bây giờ đã gần 11 giờ đêm. Không khí yên lặng như một tu viện với những ngọn đèn mờ ảo. Các cụ đã lên giường yên giấc. Tôi rảo bước một vòng quanh khu trách nhiệm xem có gì sơ sót trước khi bàn giao cho người bạn đồng nghiệp ca đêm. Tôi dừng lại bên cửa sổ ngước mắt nhìn vòm trời trong xanh muôn vì sao lấp lánh. Một ánh sao xẹt xuống từ chân trời. Theo người Đông phương thì vận mạng mỗi người gắn liền với 1 vì sao và khi 1 vì sao xa xuống lá báo hiệu một con người vĩnh viễn ra đi. Vậy đêm nay có thể một trong những cụ nằm đây sẽ ra đi. Đó là sự bình thường trong sinh hoạt hàng ngày của nhân loại, riêng đối với nơi đây cũng như hàng ngàn Nursing Home trên đất nước này lại càng không có gì lạ.
Mới phục vụ gần 2 năm tôi đã chứng kiến biết bao cảnh vĩnh biệt và chính căn phòng tôi đang đứng đây mới tuần lễ trước tôi đã săn sóc cho 1 cụ già đêm đêm thường la lên hốt hoảng. Những lúc đó tôi chạy lại nắm lấy tay cụ cho tới khi bàn tay cụ nới dần dần tìm vào giấc ngủ. Mặc dù cụ rất khó tính nhưng quan hệ tình cảm giữa chúng tôi khi trở nên tốt đẹp thì lại sớm chia tay. Tôi tự nhủ làm nghề này phải chấp nhận khó nhọc và thiệt thòi về tình cảm, dù những người mình không thích vẫn phải phục vụ tận tình. Vì điều này tôi đã thấy rõ khi đang theo học nghề chỉ thấy nói đến những quyền lợi của bệnh nhân và bổn phận của trợ tá. Bệnh nhân có quyền chọn lựa người săn sóc, nhưng trợ tá không được từ chối phục vụ người mình không thích. Nên sau một thời gian làm việc một số bạn bè dự tính theo học chương trình trợ tá (Nurse Aide) đã hỏi tôi:
- Bạn thấy thế nào" Dễ chịu không" Liệu học ra trường có làm nổi không"
Tôi thẳng thắn trả lời:
- Dĩ nhiên là không dễ chịu rồi, vì người học thì nhiều nhưng một số đã bỏ cuộc trước khi làm hay sau khi vào nghề một thời gian. Còn làm nổi hay không là do chính bạn quyết định. Bù đắp lại sau một thời gian bạn đã chấp nhận chọn nghề và có ít kinh nghiệm bạn sẽ không sợ mất việc và cũng dễ kiếm việc tại một Nursing Home khác, vì nhu cầu đòi hỏi mỗi ngày gia tăng.
Sau một thời gian định cư trên đất Mỹ, tôi đã làm nhiều nghề nhưng chỉ là tạm bợ qua ngày. Phần vì lớn tuổi sức khỏe giảm dần không có nghề chuyên môn, khả năng Anh ngữ giới hạn nên tôi phải chọn 1 chương trình học nghề ngắn hạn vừa với sức mình. Trong khi đi đó đây, tôi nhận thấy một hệ thống viện dưỡng lão (Convalescent hay Nursing Home) rải rác khắp các thành phố trong mỗi tiểu bang, với một hệ thống tổ chức và kỹ thuật săn sóc người già giống hệt nhau trên toàn nước Mỹ.
Mỗi ngày dân số một tăng, người già và bệnh mỗi ngày một nhiều vì nhu cầu đòi hỏi nên phải mở các khóa đào tạo trợ tá gấp rút trong thời gian ngắn hạn từ 3 đến 5 tháng. Sau khi tốt nghiệp còn phải thực tập 3 tháng trước khi chính thức trở thành CAN thực thụ với bằng cấp liên bang công nhận và bằng này có giá trị trên toàn nước Mỹ để bạn xuất trình khi xin việc. Tôi nói đây không phải đề cao cho mảnh bằng thấp nhất trong ngành y này, nhưng đó cũng là ít kinh nghiệm giúp lối thoát cho những người lớn tuổi và trình độ giới hạn. Ngoài ra còn tùy thuộc vào tuổi tác và trình độ các bạn vẫn còn tiến được cao hơn trong ngành này như học LPN (từ 1 hay 2 năm) hay RN (4 năm).
Khi tôi còn ở Việt Nam nghe nói đất nước Mỹ rất tự do và bình đẳng, không kỳ thị. Nhưng qua đây tôi thấy thực tế có tự do thật, nhưng chưa bình đẳng và còn kỳ thị. Cụ thể trong nghề nghiệp tôi thấy cấp trên nếu là người di dân tỏ ra thông cảm hơn vì họ đã trãi qua những khó khăn lúc đầu sống trên xứ lạ quê người. Còn người bản xứ tuy không phải tất cả phần nào tự cao về chức vụ và sự hiểu biết của mình, nên thường nhìn thuộc cấp là những người di dân bằng con mắt thiếu thiện cảm nếu không muốn nói là khó khăn hay kỳ thị. Tôi đã thấy qua ngôn ngữ và hành động của một số người. Tôi đã đọc được qua ánh mắt của họ. Ngoài ra đây là một đất nước tư bản thực dụng, kinh tế chi phối cả tình cảm.
Những Nursing Home rải rác khắp nước Mỹ không phải để giải quyết vấn đề tình cảm cá nhân hay gia đình, nhưng để giải tỏa bớt những phiền toái trong cuộc sống chạy đua kinh tế hàng ngày. Chỉ cần đan cử 1 Nursing Home loại trung như tôi đang phục vụ với 120 giường bệnh đã có 1 số nhân viên phục vụ gần tương đương gồm các y tá, trợ tá liên tiếp 3 ca ngày đêm, các nhân viên văn phòng, lao công, nhà ăn, nhà giặt, đó là chưa kể các bác sĩ chuyên viên điều trị, cấp cứu khi cần tới. Với một mạng lưới phục vụ đông đảo như trên đòi hỏi chi phí rất cao. Nên sự đóng góp của các khách hàng rất đắt. Khi bỏ ra một số tiền cao người ta đòi hỏi phải phục vụ tối đa. Mục đích để thỏa mãn nhu cầu đòi hỏi của khách hàng nên nhiều khi coi nhẹ phần tình cảm người phục vụ. Chính vì điểm này đã gây ra bực bội cho những nhân viên đa cảm vì cho mình chỉ là công cụ phục vụ khách hàng.
Có lần một y tá trưởng hỏi tôi:
- Sao không thấy người Việt Nam gửi cha mẹ già vào Nursing Home"
- Vì người Việt khi già không muốn vào Nursing Home"
- Tại sao thế"
- Có nhiều lý do. Trước hết theo phong tục và truyền thống đất nước chúng tôi, cha mẹ có bổn phận phải nuôi nấng giáo dục con cái cho tới khi trưởng thành và còn theo dõi giúp đỡ ngay cả khi chúng đã lập gia dình. Vì thế khi cha mẹ già con cái có bổn phận phải nuôi dưỡng cha mẹ. Hơn nữa trên phương diện tình cảm, cha mẹ lúc già sống gần con cháu thấy không bị lẽ loi, buồn tủi và chính con cái cũng không mang mặc cảm là bỏ rơi cha mẹ. Mặc dù sống trên đất Mỹ chúng tôi vẫn để cha mẹ sống chung với mình.
Đó là câu trả lời cho thuận buồm xuôi gió, chứ thực ra chúng ta thấy chưa ổn thỏa. Vì thực tế chúng ta đang sống trên đất Mỹ chứ không phải nơi quê nhà. Con cái chúng ta ít nhiều đã bị "Mỹ hóa" và mất đi dần truyền thống tốt đẹp dân tộc.
Trong đầu óc tôi đã nhiều lần lóe lên câu hỏi "Tại sao ta không thành lập Nursing Home cho người Việt" tại những tiểu bang có đông người Việt chúng ta đã có đủ khả năng xây dựng chợ búa, trường học, nhà thờ, chùa chiền, trung tâm giải trí… nhưng chưa thấy viện dưỡng lão.
Với một bang có khoảng vài chục hay trăm ngàn người Việt trở lên ta có thể thực hiện một viện dưỡng lão từ 100 tới 120 giường không mấy khó khăn. Nhân viên phục vụ có thể đào tạo trong cộng đồng, không cần bằng cấp cao nhưng phải yêu nghề. Khuyến khích và sẵn sàng đón nhận những nhân viên tình nguyện của các đoàn thể, tôn giáo, sinh viên học sinh và chính con em trong gia đình các cụ sẽ nhập viện sau này. Đòi hỏi có một ban điều hành có khả năng chuyên môn và nhiệt tâm. Kinh phí xây cất viện là khó khăn nhất lúc ban đầu. Ta có thể lên đề án đệ trình xin trợ cấp tiểu bang, vay vốn ngân hàng, đóng góp các đoàn thể, tôn giáo các nhà hảo tâm hay sự đóng góp trước của gia đình các cụ sau này sẽ được trừ dần vào viện phí. Tiền viện phí hàng tháng không quá cao như các Nursing Home khác. Phương pháp tổ chức và phục vụ ta có thể nghiên cứu dung hòa giữa những ưu điểm Mỹ-Việt. Những kỹ thuật, dụng cụ phương pháp săn sóc sẽ được huấn luyện như các lớp y tế của người Mỹ. Nhưng cung cách phục vụ ta có thể theo phong tục tập quán Việt Nam như: dùng tiếng Việt, cách xưng hô theo tuổi tác, tổ chức các nghi lễ truyền thống như Tết, kỷ niệm các vị anh hùng dân tộc, có nghi lễ tôn giáo hàng tuần, dùng những món ăn Việt Nam hàng ngày, có phòng đọc sách với những thú vui tao nhã của tuổi già như đánh cờ, ngâm thơ, chơi cổ nhạc, trồng bông… với những địa điểm tiện nghi và khả năng sẵn có ta có thể biến nơi đây thành những lễ hội, hội Xuân hàng năm. Trong dịp này ta trưng bày các sản phẩm và bán các món ăn đặc biệt VN sẽ thu hút không phải khách VN mà cả du khách các nước. Ngoài ra nơi đây sẽ biến thành những địa điểm sinh hoạt cuối tuần của thanh niên thiếu nhi học hỏi và trao đổi với nhau và với các cụ về văn hóa và phong tục tập quán cổ truyền dân tộc.
Thành lập được một viện dưỡng lão cho người Việt trên đất Mỹ ta giải tỏa được phần tâm tư tình cảm của:
- Con cái không còn mặc cảm bất hiếu vì tại nơi đây cha mẹ được sống thích nghi với phong tục tập quán VN, được người đồng hương săn sóc với tình cảm và ngôn ngữ dân tộc. Con cái được yên tâm mưu sinh, cuối tuần đến thăm viếng các cụ hay đón các cụ về sống với gia đình những ngày cuối tuần.
- Cha mẹ không cảm thấy cô đơn vì có bạn đồng viện cùng ngôn ngữ để trao đổi tình cảm hay những thú vui tao nhã, có nhân viên phục vụ đồng hương, ăn những món ăn dân tộc.
Tôi viết những dòng này không phải muốn nêu lên một đề án kiểu mẫu to lớn, vì tôi nghĩ chắc đã có nhiều người nghĩ tới khi chúng ta thấy đã có nhiều đoàn thể, tổ chức quan tâm đến các cụ. Tôi chỉ muốn tỏ bày những tâm tình nhỏ bé của mình sau gần hai năm phục vụ bên những người già.
Người ta nói tuổi già là Mùa đông của cuộc đời. Nhưng mùa đông không phải chỉ có giá lạnh và tuyết rơi buồn tẻ. Mùa đông có những lễ hội tưng bừng như Thanksgiving, Christmas hay New Year tràn ngập ánh sáng mùa xuân. Tôi đang lẩm nhẫm đọc hàng chữ trên tường của viện Buckley "To day is the 1st day of the rest of your life" và tôi mong ước những ngày Xuân nắng ấm sẽ đến trong quãng đời còn lại của các cụ.
ĐINH QUÂN
Gửi ý kiến của bạn
