Thèm Quê

Thèm Quê

Tác giả: Liên Ngọc
Bài số 3318-12-28558vb2100311

Tác giả cho biết cô là một người làm thương mại ở Bolsa, và viết “Sự thành công trong việc kinh doanh của tôi có phần không nhỏ là do tôi hay đọc mục Viết về nước Mỹ của quý báo." Với bài viết về
cuộc đời một bà mẹ từng một mình lần lượt đưa 7 người con ra biển đi tìm tự do mà không nhỏ một giọt nước mắt, một bà nội tận lực để giữ cho con cháu nếp sống tử tế trong một xã hội nhiễu nhương, Liên Ngọc đã nhận giải đặc biệt Viết Về Nước Mỹ 2011. Bài mới của cô kể chuyện quê xưa, khi nỗi nhớ biến thành cái thèm những mùi vị từ quê cũ.

***

Chính xác, phải gọi là thèm quê thì mới đúng với tâm trạng của Hương. Bởi vì nỗi nhớ của Hương không phải là nỗi nhớ bâng quơ, lãng đãng, mà nỗi nhớ của Hương có đầy đủ mùi vị, xúc cảm, hình dáng … rất rõ ràng.
Người ta nói, ở Bolsa này không thiếu bất cứ món ăn Việt Nam nào. Điều đó có thể đúng với nhiều người, nhưng đối với Hương thì chưa đúng vì Hương đã đi thử hết các quán ăn ở Bolsa rồi, không ở đâu có món bún gạo gà như của dì Hai Lành bán ở xóm nhỏ nhà Hương, ở Sài Gòn. Hương đã ăn món bún đó từ lúc mới hai tuổi cho tới khi qua Mỹ nên nhắm mắt Hương cũng có thể diễn tả đúng mùi vì, hình dáng của tô bún đó. Một vắt bún nằm trong tô nước lèo nấu bằng xương gà trong vắt, có vài vòng mỡ gà lăn tăn phía trên, một nhúm tiêu, một muỗng hành phi với tép mỡ, mấy cọng rau xà lách ngắt nhỏ, vài miếng hành lá.. và đặc biệt lúc nào cũng có đúng năm sợi gà xé. Phải gọi là "sợi gà xé" mới đúng trong trường hợp này, vì với cái quán nhỏ trong một xóm lao động nghèo như nhà Hương thì gà không chặt miếng, mà phải xé sợi, một cái đùi gà có thể bán đủ cho năm tô bún. Vậy mà có khi mẹ không cho đủ tiền sáng, Hương phải xin dì Lành thêm miếng nước lèo, về bỏ thêm cơm, hai chị em Hương chia đôi tô bún. Hai mươi mấy năm, ăn tô bún của dì, mòn hết không biết mấy chục cái tô, sao mà Hương không thương không nhớ cho được cái quán nghĩa tình của dì. Cái quán mà bà chủ vừa múc nước lèo, vừa ghi sổ nợ vậy mà lúc nào bà cũng múc trúng phóc thói quen ăn uống của từng người khách. Người thích ớt, kẻ ghét hành, người thêm tiêu, người thêm tép mỡ…. Nhiều lúc nhớ tô bún của dì Lành, ra quán gọi tô miến gà cho đỡ nhớ, để rồi khi nhìn thấy mấy miếng gà mập ú đầy ắp trong tô, Hương lại thấy rưng rưng nhớ tô bún gạo gà trộn cơm ngày nào.
Ờ thì tô bún gạo gà có vẻ địa phương quá, nên Bolsa không có cũng đúng thôi. Nhưng có một món khác, không chỉ Hương, mà nhiều người Việt ở Bolsa này chắc cũng thèm. Đó là dừa xiêm Bến Tre. Hồi ở Việt Nam, món giải khát ưa thích của Hương là nước dừa. Món đó vừa ngon, vừa rẻ, lại rất sạch sẽ. Trưa, dưới cái nắng hừng hực của Sài Gòn, mà nhìn thấy cái quán nào có để quày dừa xiêm trước cửa, thì cứ như đi giữa sa mạc mà nhìn thấy dòng suối mát. Tấp xe vào quán, xin một ly đá lạnh, mượn con dao phay, chặt trái dừa còn lủng lẳng trên quày, phạt lớp vỏ dừa bên ngoài thành một cái chóp trắng bên trong, chặt ngang cái chóp, hớp liền một ngụm dừa ngọt lịm, cạp cạp lớp cơm dừa trên cái chóp. Trời ơi, nó đã sao mà đã. Xong rồi cho vào viên đá vào trong trái dừa, chờ lạnh lạnh, rồi hớp nước dừa, rồi cạo lớp cơm dừa non. Ta nói, không có cảm giác nào sung sướng hơn. Cổ họng đang khát khô, uống ngụm nước dừa mát lạnh, ngọt lịm. Nước chảy tới đâu, "cảm" tới đó. Nước làm ê răng, ê lợi, làm mềm cái lưỡi, làm dịu cái cổ họng đang khô cháy. Còn cơm dừa non, thì ngon khỏi phải nói rồi. Vừa béo, vừa ngọt, vừa mềm, không cần cắn mà cũng cảm được cái vị ngọt béo trôi trong miệng, trong cổ.
Hồi còn sinh viên, nước dừa là món mà bọn Hương chiếu cố nhiều nhất. Biết bao chuyện vui, chuyện buồn, và cả chuyện tình đã nảy nở từ những trái dừa này. Sinh viên thì chỉ có tiền mua một trái dừa cho hai đứa, hai cái ống hút, dành nhau mà hút, dành nhau mà cạo cơm dừa, có khi tiếc rẻ vì không vét được hết cơm dừa, phải nhờ chủ quán bổ ra làm đôi, cạo cho bằng hết trái dừa.
Ở Cali này cũng có bán dừa tươi, nhưng mà dừa nhập từ bên Thái, hay Nam Mỹ, nên mùi vị hoàn toàn khác dừa Việt Nam. Hương không thể nào uống hết một ly dừa ở đây. Vì nước dừa Thái có mùi gắt như nước dừa khô mà mẹ Hương hay dùng để kho thịt. Ngọt thì ngọt nhưng không ngọt thanh như dừa xiêm Việt Nam. Cơm dừa thì dày cùi, ăn rất chán. Có lẽ người Thái họ có tập quán ăn uống khác người Việt, nên để cho trái dừa già hơn họ mới hái ăn chăng" Người ta gọi dừa xiêm thì chắc là có nguồn gốc từ Thái, nhưng sao Hương thấy dừa Thái và dừa Việt Nam khác nhau quá.
Những người Việt phải ra nước ngoài sinh sống như Hương, chắc chắn trong lòng cũng có những nỗi nhớ nho nhỏ như thế. Giống như thím Năm, thèm món vịt đắp đất sét nướng, chú Ba thì thèm cá lóc nướng trui, thằng Tám thèm đi tát đìa, cô Bảy thèm ốc gạo luộc. Những nỗi nhớ đó, tưởng nhỏ mà không nhỏ. Nó giống như những viên than nhỏ vẫn âm ỉ cháy, dù bị lớp tro bụi thời gian hay những công việc bận rộn hàng ngày che lấp. Nhưng chỉ cần một giây tư lự, một giấc mơ thảng thốt thì những viên than đó sẽ bùng cháy mạnh mẽ.
Những nỗi nhớ đó, chỉ là một miếng mồi nhỏ nhóm lên một ngọn lửa lớn, nó cháy lan ra những kỷ niệm về thời ấu thơ, về những người thân yêu, về một vùng đất đã rất xa mà chúng ta gọi là quê nhà. Những lúc như thế, lòng ta lại có rất nhiều thứ cảm xúc đan xen. Có khi là thẫn thờ, có lúc lại da diết, thiết tha. Cũng có thể là hối tiếc, day dứt. Cũng có thể là sự bức rức, bất lực…. Nhưng có một thứ, mà Hương tin chắc là mọi người cùng có một suy nghĩ như Hương. Đó là những nỗi nhớ như thế chính là sợi dây níu ta không trôi xa khỏi mảnh đất hình chữ S thân yêu. Đó chính là cái tình yêu quê hương thiết thực nhất, gần gũi nhất mà không sách vở, thầy cô nào có thể dạy ta.
Liên Ngọc

• Một Mảnh Đời Tị Nạn
• Đi Tìm Tên Một Người "Vô Danh"
• Có Những Bàn Tay
• Gạo, Nước, H.O., và Ăn Ở Tại Mỹ