Lối vào bể chứa nước ngầm Houston
Huỳnh Thanh Tú là giáo viên tiểu học trước khi cùng gia đình định cư sang Mỹ năm 2001. Bà từng làm việc cho học khu tại Houston, Texas, trước khi về hưu và dành toàn bộ thời gian làm vườn, chăm sóc các cháu, du lịch và tham gia các chuyến du lịch của cộng đồng người hưu trí tại địa phương. Tác giả tham dự Viết Về Nước Mỹ từ đầu năm nay với bài viết đầu tiên “Áo khoác để ngoài cửa”. Bài viết kỳ này giới thiệu về một thắng cảnh của Houston, Texas: Bể nước ngầm Houston.
***
Nước là một nhu cầu cần thiết trong đời sống của mọi sinh vật trên trái đất. Đối với nhân loại thì nhu cầu này rất quan trọng, nguồn nước uống phải sạch, đựợc khử trùng bằng nhiều phương pháp để bảo đảm sức khỏe cho người tiêu dùng. Nước được tích chứa tại các hồ và phải qua nhiều công đọan làm sạch trước khi đến với người dùng.
Theo Wekipedia thì Thành phố Houston nằm trên bờ sông Buffalo Bayou và thấp hơn mặt nước biển 100 ft, trước đây đã từng dựa vào mạch nước ngầm để cung cấp nước sạch theo nhu cầu, nhưng hiện tượng lún đất buộc thành phố phải sử dụng các nguồn nước từ các hồ chứa nước trên mặt đất. Buffalo Bayou được xem như là một con sông hình thành cách đây 18,000 năm,và bắt nguồn từ thảo nguyên Katy, nó nhận nước từ các hồ chứa Addicks, Barker, các suối tự nhiên,một số nhánh sông quan trọng như Oak Bayou, Greens Bayou, và Brays Bayou trước khi chảy ra vịnh Galveston.
Buffalo Bayou Cistern là một bể nước ngầm của thành phố Houston. Năm 1926, thành phố đã quyết định xây dựng bể nước ngầm này để cung cấp lượng nước sạch đầy đủ nhằm đáp ứng nhu cầu cho dân số càng ngày càng gia tăng của thành phố.
Kỹ sư WR Holway, một người rất trẻ, đã được thuê mướn làm tư vấn cho công trình xây dựng. Nằm sâu dưới mặt đất,với diện tích 75,000 sqft (tương đương 1,5 sân đá banh), bể có thể chứa 15 triệu gallon nước, là nguồn cung cấp nước dự phòng cho toàn thành phố. Lượng nước này được bơm lên từ các giếng nước nằm sâu hàng 100ft trong lòng đất.
Dự án đã đúc 6,000 mét khối bê tông và dùng 800,000-pound thép để xây tường (dày 8 inches), trần (8 inches) và nền (18 inches). Ngoài ra còn phải đúc 221 cột bê tông cốt sắt, mỗi cột cao 25 feet để nâng đỡ trần của bể nước.Phải mất 95 ngày làm việc thì công trình mới xong và đưa vào sử dụng.
Bể chứa nước mà kỹ sư WR Holway thực hiện là phương pháp phổ biến được dùng để lưu trữ nước với lượng bốc hơi tối thiểu. Nước sẽ được bơm lên thủy cục, và sau đó được phân phối đến người tiêu dung. Bể nước ngầm Buffalo Bayou đã cung cấp nước uống cho thành phố Houston trong suốt 80 năm dài cho đến lúc xuất hiện một vết nứt, nước bị rò rỉ ra ngoài không thể sửa được. Cuối cùng bể phải ngưng hoạt động năm 2007.
Vài năm sau đó, thành phố đã có kế hoạch tháo dỡ để làm bãi đậu xe cho Buffalo Bayou Park. Tuy nhiên trong thời gian chờ đợi tìm kiếm đội thi công, các thành viên của Buffalo Bayou Partneship đã phát hiện không gian tuyệt vởi này, nhận thức được đây là một công trình lịch sử với những kiến trúc siêu đẳng, nên thay vì phá dỡ, họ quyết định giữ lại để chỉnh sửa, phục hồi và tái thiết thành một trung tâm du lịch cho đến ngày hôm nay.
Buffalo Bayou Partnership đã phải thuê mướn công ty kiến trúc và kỹ thuật tại Houston để thực hiện công trình chỉnh sửa này:
- Làm một lối đi chung quanh dọc theo bốn bức tường rộng 6 ft với lan can sắt bên ngoài.
- Xây thêm đường hầm đi vào bể chứa.
- Lắp đặt thêm một số đèn chiếu sáng lối đi.
Riêng bể chứa thì không có gì thay đổi vì họ muốn giữ lại kiến trúc ban đầu. Một vài inches nước vẫn còn phủ kín đáy bể.
Sau 6 năm sừa chữa, năm 2016 thì Cistern được chính thức mở cửa để đón du khách, có hướng dẫn viên từ Thứ Năm đến Chủ nhật hàng tuần.
Tôi đã đến đây và được hướng dẫn xuống bể nước ngầm, tận mắt nhìn những kiến trúc tuyệt vời của bể. Nằm ở góc đường Memorial và Sabine, Buffalo Bayou Park là một công viên rộng lớn đẹp nhất của thành phố Houston, có đủ mọi phương tiện sinh hoạt ngoài trời như đi bộ, trượt ván, đi xe đạp, hòa nhạc, … Thoạt nhìn thì không ai có thể nghĩ rằng bên dưới lại có một bể nước ngầm đã được xây dựng từ gần một thế kỷ nay.
Theo chân người hướng dẫn, tôi đi vào bể chứa nước. Phải qua một cánh cửa sắt dày, đặt khuất trên một mô đất cao mới đi xuống được bể. Với một diện tích rông lớn bao bọc bỡi 4 vách tường dày, những hàng cột trụ màu trắng cao vút chống đỡ trần, xếp dài dưới ánh điện mờ ảo, tôi có cảm nhận như đang đi lạc vào một thế giới chìm bí ẩn, xa lạ.
Tiếp đến là phần biểu diễn âm thanh và ánh sáng. Hướng dẫn viên chiếu một chùm ánh sáng duy nhất bằng đèn pin từ trần xuống xuyên qua 2 inches nước còn phủ trên sàn bể chứa. Đột nhiên mặt sàn trở thành một lối vào một chiều không gian khác.
Tôi thấy những trụ cột xi măng dường như kéo dài hàng trăm feet và sâu thẳm. Nhờ thủ thuật của ánh sáng và mức nước cạn nên mặt bể nước đã biến thành một tấm gương phản chiếu khổng lồ. Tất cả đã trở nên một không gian huyền ảo đẹp vô cùng. Đang chiêm ngưỡng những cảnh quan lạ lùng này thì bỗng nghe hướng dẫn viên yêu cầu mọi người giữ im lặng, sau đó cô hét to lên một tiếng. Sau tiếng hét là một chuỗi âm thanh dội lại (echo) từ các bức tường trong suốt 17 giây. Chúng tôi gồm 30 người trong toán, cũng được thử nghiệm cùng đồng loạt hét lên một lần, tiếng echo lại vang vọng và lang thang trong cái không gian sâu thẳm kỳ bí kéo dài gần 20 giây.
Sau cùng cô hướng dẫn viên Rosemarie Croll đã hát tặng cho chúng tôi nhạc phẩm “The Cistern Is” do cô sáng tác. Giọng hát của cô như trôi nổi, chập chờn vang vọng trong bể nước mênh mông.
Được biết với sự góp sức và hợp tác của Bảo tàng Mỹ thuật Houston, một số lớn các ban nhạc, nghệ sĩ khắp nơi trên thế giới cũng đã đến đây (Bayou Cistern) để dùng những kỹ thuật âm thanh ánh sáng độc đáo và tuyệt vời này làm nền cho những tác phẩm nghệ thuật của họ.
Rời khỏi Cistern nhưng tôi có cảm giác những âm thanh dội lại (echo) vẫn còn vẳng bên tai. Đây là những điều thật mới lạ đối với tôi và tự hỏi không hiểu tại sao người ta có khả năng và phương tiện để xây dựng những công trình độc đáo và tuyệt vời như thế này cách đây cả 100 năm.
Houston là một thành phố biển, khí hậu tương đối dễ chịu, có nhiều cảnh đẹp, những kiến trúc tân kỳ và nhất là những bảo tàng viện nổi tiếng như Holocaust Museum, Natonal Museum, Museum of Fine Art… Ngoài ra phải kể đến Trung Tâm NASA rộng lớn, nơi lưu trữ các dữ kiện không gian và cuộc sống của các phi hành gia khi bay trong vũ tru. Có thể nói thành phố Houston là nơi du lịch lý tưởng.
Tôi yêu thành phố Houston, yêu những con người năng động và tôi rất tự hào là cư dân của Houston, Texas.
Huỳnh Thanh Tú
Houston ngày 17-11-2024.
Gửi ý kiến của bạn
