Hôm nay,  

Cõi Sương Mù…

28/03/202500:00:00(Xem: 3067)

TG Phan Khoi nguyen VVNM 2018 cat banh tai le trao giai VVNM 2018
Tác giả VVNM Phan cắt bánh tại lễ trao giảii VVNM 2018.
 
Tác giả là nhà báo quen biết trong nhóm chủ biên một số tuần báo, tạp chí tại Dallas. Ông dự Viết Về Nước Mỹ từ 2006, đã nhận Giải Danh Dự, thêm Giải Á Khôi, Vinh Danh Tác Giả VVNM 2016, và chính thức nhận giải Chung Kết Tác Giả Tác Phẩm 2018. Bài viết kỳ này ghi lại nhiều ý tưởng đẹp, thi vị và sâu sắc của tác giả trong một buổi đi câu giữa cõi sương mù mờ mịt…
 
***
 
Sương mù sáng nay khiến bầu trời như bầu sữa mênh mông. Tôi gọi người bạn trẻ đi câu cá, anh ấy trả lời mù mịt như sương, “Trời này ở nhà cho nó lành đi đại ca…” Anh bạn trẻ nói rồi cười hì hì. Tôi không quen ép người khác nên đi ra đi vào garage và cõi sương mù ngoài sân trước nhà.
 
Nghĩ đến cuộc sống Mỹ là mơ ước của vạn người trên hành tinh, nói cụ thể hơn về giấc mơ Mỹ của vài năm trước, có năm trăm ngàn đô la đầu tư vào nước Mỹ là có thể đi Mỹ định cư, có thẻ xanh cho cả gia đình. Nhưng bây giờ lên năm triệu với cái thẻ vàng thời Trump-dát-vàng. Nói cách khác bây giờ là triệu phú đô la hãy nói tới chuyện nhập cư Mỹ, cách nhập cư lậu đã lỗi thời.
 
Nhưng người ở Mỹ lâu có cảm giác đời sống Mỹ, cuộc sống Mỹ tự do trong hạn chế. Nghĩa là cho người dân được tự do, nhưng tự do trong hạn chế của chính phủ. Người dân muốn mua bao nhiêu bia rượu thì mua, nhưng qua Cali thì những người bạn bên đó không dám uống nửa lon bia vì sợ cảnh sát quay đèn là tiêu đời. Bên xứ cao bồi này hễ thời tiết xấu một chút thôi là người ta nghỉ làm một ngày cho nó lành, ngừng hết mọi sinh hoạt ngoài trời như đi câu cá vì sợ đủ thứ hơn cần thiết.
 
Tự do ở Mỹ quá rộng nên người ta phải hạn chế tự nguyện như bạn tôi tự nguyện ở nhà dù không ai cấm ra đường, đi câu cá trong thời tiết sương mù. Viết ra như nói nhắn với bạn bè cho rằng Mỹ là Cộng sản cao cấp - tự do trong hạn chế. Không như thế đâu, ở Trung cộng, Bắc hàn, Nga… tự do bầu cử người lãnh đạo tối cao của đất nước nhưng hạn chế ứng cử viên chỉ có một. Đó là tự do trong hạn chế kiểu cộng sản, độc tài. Ở Mỹ tự do chọn người lãnh đạo đất nước nhưng không hạn chế ứng cử viên, ai sinh ra ở Mỹ và trên 35 tuổi đều có quyền tranh cử tổng thống. Vấn đề tự giác, hạn chế mình có cửa để thắng không, hay nộp đơn tranh cử làm trò cười cho thiên hạ.
 
Cuối cùng tôi quyết định đi câu một mình vì mấy khi được đi mà không thấy phía trước, không bận tâm phía sau vì có thấy gì đâu. Hồi còn trẻ trời trong mắt sáng nhưng đã đi vào cõi u mê hết nửa đời trước, sao không thử đi vào cõi sương mù nửa đời sau, biết đâu sáng mắt ra, bớt u mê phần nào sau quãng đời an phận với đường đi làm đã quá quen với bao nhiêu ngọn đèn xanh đèn đỏ, những mặt người hối hả như nhau.
 
Kể ra cơm áo gạo tiền thời lạm phát đã khổ, thêm thế sự Hoa Kỳ rối như tơ nên không ít thì nhiều cũng ảnh hường đến ngu dân. Nhưng với cõi sương mù mọi chuyện khác hẳn, người lái xe đường quen, mỗi ngày trên đường đi làm sẽ không nghĩ gì với ngôi nhà nổi bật bên dường, sẽ không có suy nghĩ chắc ông chủ nhà tuổi chim bồ câu nên ông sơn nhà lắm màu như cái chuồng chim bồ câu; rồi gốc cổ thụ ở cua đường cùi chỏ kia, không biết có từ bao giờ mà như thần chết cầm lưỡi hái, người lái xe ôm cua khó nên tập trung lái, rồi bất thần thấy gốc cây cổ thụ đen xì, hình thù quái dị như lão thần chết ốm nhách, cao nhòng, trùm đầu bí hiểm, nhánh cây to đưa ra lộ như cánh tay lăm lăm lưỡi hái… Coi vậy chứ thỉnh thoảng lão cũng tóm được một người lái xe yếu bóng vía, không rõ vụ việc xảy ra hồi nào, chỉ thấy cây thánh giá với vòng hoa còn tươi nguyên dưới gốc cây là biết lão thần chết vừa gặt cổ một người không biết nơi sinh nhưng biết chỗ chết của người đó. Trong cõi ta bà này, chuyện sinh tử như trò đùa của tạo hoá. Ai chả từng ngỡ ngàng với tin dữ: “Ông ấy chết rồi hả?”; “Bà ấy chết rồi hả?” Nhưng phút ngỡ ngàng chóng qua đi vì người hỏi phải sống tiếp cho đến khi người khác ngỡ ngàng hỏi về mình tương tự…
 
Lái xe trong cõi sương mù sẽ không có những liên tưởng với cảnh vật bên đường, như kẹt xe bên ngọn đồi mà mười năm trước không có một ngôi nhà dưới chân đồi thì bây giờ cả khu thương mại sầm uất làn cho kẹt xe; Rồi cánh đồng cỏ, là nơi trẻ nhỏ tập trung dự lễ lượm trứng với hết cỡ hân hoan của tuổi thơ mùa Phục sinh, những đứa trẻ bây giờ nơi đâu, đã lấy bằng đại học hay đang chiến đấu bên Trung đông, hay vùi đầu vào sa đoạ, nghiện ngập… Tóm lại khi có cơ hội lái xe trong cõi sương mù sẽ hiểu biết thêm về cảm giác không có phía sau, không thấy phía trước, tâm trí hoàn toàn tập trung vào vô biên của hiện tại nên tôi đã lái quá ngã ba đường nhỏ quẹo vào hồ vì nó bên đây cây cầu cao trong khi tôi đã lái lên cầu. Nhưng không sao, tôi rành đường khu vực này nên cứ tà tà tới ngã tư tới, rẽ trái vào hồ cũng được trong cuộc sống đích đến là quan trọng còn việc đi đường nào để đến đích là tùy người. Đó là cõi sương mù không thấy được trong cuộc sống có ánh mặt trời nhưng mọi người thường mất phương hướng như đi trong sương mù.
 
Cuối cùng tôi cũng đến nơi, từ chỗ đậu xe phải đi bộ nửa dặm mới tới bãi câu. Con đường nhựa quanh co trong công viên đẹp lạ với sương mù làm cho những cây cổ thụ trụi lá đẹp hơn hình ảnh chúng trơ cành trụi lá trong những ngày nắng đông nhợt nhạt. Đích thực đến nơi câu cá càng đẹp với sương mù đặc quánh tới không thấy mặt nước hồ. Đống lửa của người câu đêm còn âm ỉ làn khói mỏng, chợt hiểu ra từ “sương khói” vì khói bốc lên, hoà vào sương thì chỉ còn trời biết đâu là sương, đâu là khói? Tôi chỉ cảm thấy hơi lạnh nên đi nhặt ít cành khô ném vào đống tro tàn. Từ đống tro tàn bùng lên ngọn lửa, phải như những người chấp nhận buông tay nhìn thấy cảnh này thì họ sẽ có thêm động lực để làm lại từ đầu.
 
Tôi ngồi bên đống lửa với ly trà nóng trên tay, uống trà như thói quen mỗi ngày, nhưng khi có thời gian ngồi ngửi mùi trà trước khi uống, ly trà ngon hơn. Nhớ ông triết gia nào đó bên Pháp từng nói, “người ta làm ra rượu là để ngửi…” Nhưng cõi tục chỉ có những kẻ nốc rượu tì tì như gã tục trà ngồi bên đống lửa chỉ biết uống thời gian còn lại một cách vô vị gọi là trà.
 
Cảm ơn cõi sương mù không cho thấy phía trước, không thấy gì sau lưng nên thấy lòng tĩnh lại, đầu óc bớt u mê trong cõi sương mù chăng? Sương từ đâu đến, rồi sương đi đâu? Ôi những sáng sương mù mùa giáp tết ở quê xa và xưa nữa, sao nhớ quá đi thôi con đường đến trường làng sương mù bao phủ những hàng tre, bờ sông sương phủ bến đò chèo... Rồi cơn mưa hạ, đứng dưới đầu máng xối hồi nhỏ đã đi đâu? Những cơn mưa giông ngoài biển dữ dội tan biến về đâu? Những người bạn đánh cá, bạn vượt biên đã chìm sâu yên phận, nhưng những người không gặp lại đã đi đâu? Những cơn mưa dầm trên miền núi rừng kinh tế mới còn ai để giận hờn? Mưa học trò hẹn nhau nơi góc phố đã qua tự bao giờ hay chưa từng đến? Trời mưa đi phát báo ở hải ngoại nhớ hồi nhỏ theo mấy thằng bạn bụi đời đi bán báo, đánh giày, bán thuốc lá lẻ… Sài gòn Chợ lớn đã đời lưu manh như thơ Bùi Giáng, có trải nghiệm mới có kỷ niệm, có kỷ niệm mới có hoài niệm để thương nhau ngày mưa...
 
Sáng nay mới hỏi mưa là ai trong cõi sương mù, mưa là ai mà làm mưa làm gió cả đời người? Mưa là mưa, không rõ từ đâu đến; mưa là mưa, không rõ về đâu! Đầy trời hạt nước gọi là mưa, mưa cùng lúc với gió lớn là mưa giông; mưa với gió mùa là mưa hạ, mưa cuốn lá vàng trôi là mưa thu, mưa đem rét buốt về là mưa đông; mưa không hẹn mà đến là mưa xuân… Mưa hạt nhỏ là mưa phùn, hạt nhỏ đến mắt thường khó thấy nên gọi là mưa bụi. Có câu thơ, “ngoài trời mưa bụi bay” trong bài thơ “Ông Đồ Già” của Vũ Đình Liên. Và, hạt nước nhỏ hơn mưa bụi nữa thì không còn gọi là mưa mà gọi là sương. Bóng người đi trong mưa vậy chứ thấy được còn bóng người đi trong sương dày lại không nhìn thấy được nên gọi là sương mù.
 
Trong cõi sương mù không thấy được gì ngoài lòng mình, những gì không hiểu lúc minh quang bỗng rõ ràng trong sương mù vì không thấy là thấy rõ, thấy rõ là không thấy gì. Trời nắng, nước trong, mặt hồ sóng gợn, không hiểu sóng gợn vì gió hay gió hiu hiu thổi là vì sóng gợn? Giờ nhìn vào cõi sương mù, không có ranh giới mặt nước với không khí, bầu trời không có nắng, không có sóng gió gì hết mới biết sóng không tự có nên không biết dạt về đâu, gió không tự đến nên thổi về đâu không tự gió quyết định…
 
Ngưòi đi câu biết nhìn nước, nhìn gió đoán đàn cá đang di chuyển hay tụ lại được kể là có kinh nghiệm, người đi câu cá dưới nước mà mắt cứ trông theo đàn chim bay trên trời để xác định đàn cá dưới nước vì chim không dư hơi bay chơi, chúng bay theo đàn cá để mưu sinh. Và trong cõi sương mù này không chim không cá nên người câu mới có thời gian suy nghĩ vì sao cá chạy theo mồi trôi nổi trong những dòng hải lưu thay đổi theo nước lớn nước ròng, chim bay theo cá, người dõi theo chim nhưng để bắt cá. Trong cõi sương mù thấy được trời đất trong lòng người vô thủy vô chung, vạn vật vô ngã. Đừng hỏi sao cá theo mồi, chim theo cá, người theo cả hai? Chẳng con gì theo con gì trong trời đất này, chẳng qua là tự nhiên nhiên nhiên trong tự nhiên luân vũ.
 
Nếu sáng nay không sương mù thì cá theo mồi, chim theo cá, người theo cả hai để câu cá. Nhưng sương mù thì cá ngủ trong ổ, chim ngủ trong tổ, người ngủ ở nhà; người đi tìm mình trong sương không muốn hay muốn đến không do sương đem đến, không do người mang theo; vạn vật theo tự nhiên biến mất vô cớ, xuất hiện tình cờ.
 
Thuận theo trời đất sẽ không phiền não, khổ tâm như những phút giây trong cõi sương mù như chạm tới được vô ngã mà Đức Phật thường nói, cõi vô vi của Lão Tử cũng tự khởi tự diệt theo tự nhiên, sương không tự sa xuống mặt hồ, nắng không tự chiếu rọi khi mặt trời lên làm sương tan. Vạn vật vô ngã trong vũ trụ vô vi, những sinh linh bồng bềnh sương khói trong cõi sương mù…
  
Phan

Ý kiến bạn đọc
31/03/202512:53:44
Khách
"Thuận theo trời đất sẽ không phiền não, khổ tâm như những phút giây trong cõi sương mù như chạm tới được vô ngã mà Đức Phật thường nói, cõi vô vi của Lão Tử cũng tự khởi tự diệt theo tự nhiên, sương không tự sa xuống mặt hồ, nắng không tự chiếu rọi khi mặt trời lên làm sương tan. Vạn vật vô ngã trong vũ trụ vô vi, những sinh linh bồng bềnh sương khói trong cõi sương mù…"
Tuyệt.
28/03/202522:46:56
Khách
"Cali thì những người bạn bên đó không dám uống nửa lon bia vì sợ cảnh sát quay đèn là tiêu đời."
Có người bảo "đi xa về nhà nói dóc "!
Nồng độ rượu 0.08% mới bị DUI ở Cali.
140-lb woman may be able to consume 2.5 regular beers in an hour and maintain a BAC of less than . 08%
Đi lai rai tôi thường rủ vợ theo để uống thả dàn . Thường bạn bè làm vài lon bia, sau ngồi uống trà, nói dóc cho tan rượu trước khi lái xe về.
28/03/202519:38:59
Khách
Cảm ơn tác giả một bài viết hay.
28/03/202515:42:52
Khách
Văn chương của Phan, sâu sắc, minh mông, ai mà theo nỗi.
Cám ơn người đi trong sương mù, mà dẫn độ người ngồi trong nhà.
Gửi ý kiến của bạn
Tắt
Telex
VNI
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> http://youtu.be/J5Gebk-OVBI
Tên của bạn
Email của bạn
)
Tạo bài viết
Tổng số lượt xem bài: 210,515
Từ ngày về hưu, Ông Tư thong thả, nhưng buồn! Hằng tuần, vào buổi sáng thứ Bảy, sau ngày xổ số Powerball Lottery, ông thường lang thang trong khu Phước Lộc Thọ, mong tìm gặp các bạn già rủ nhau uống ly cà phê, tán gẫu sự đời, bình luận thời sự chính trị … cho qua thì giờ. Gần mười hai giờ, chia tay các bạn già, ông thả bộ vào một tiệm 7- Eleven gẩn đó mua một tấm vé số Powerball, rồi về nhà ăn trưa.
Miếng ăn là miếng tồi tàn Mất đi một miếng lộn gan lên đầu. Câu nói dân gian trên chắc có lẽ chỉ được áp dụng tại Việt Nam hay những nước chậm tiến trong những năm tháng nghèo đói. Ăn uống là nhu cầu sống còn của con người và vì thế người ta nhiều khi phải đánh mất phẩm giá của mình để tồn tại. Tuy vậy, tôi thấy câu này vẫn có thể áp dụng tại Mỹ, đất nước giàu có nhất thế giới và đồ ăn thì dư thừa.
Một cô bé Mỹ lai Việt, khoảng 12-13 tuổi với mái tóc dài ngang vai quăn tự nhiên, ôm lấy khuôn mặt bầu bĩnh, đôi mắt nâu tròn to, vai đeo một ba lô khá nặng so với thân hình mảnh khảnh của mình, hai tay ôm một em bé còn rất nhỏ chừng hai, ba tháng tuổi, cô bé đứng trong đuôi người nối dài xếp hàng ở trước cửa ngân hàng Bank of America, trên đường Harbor, Garden Grove, California chờ đến lượt mình. Những người đứng chờ phía trước thấy cô bé có con nhỏ bèn nhường chỗ để cô bé được tiếp sớm hơn, ai cũng tò mò nghiêng người nhìn vào bên trong lớp vải quấn đứa trẻ xem thử đứa bé ấy là con gái hay con trai, lớn nhỏ ra sao, có bà người Mỹ đứng sát bên lên tiếng: - Chắc cháu bé mới hơn hai tháng phải không? Còn nhỏ quá bế ra đây làm gì? - Sao không để nhà cho mẹ cháu giữ nó? Khuôn mặt của cô bé một chút ngỡ ngàng, lo lắng nhìn xung quanh không biết phải trả lời ra sao, chỉ yên lặng cúi nhìn đứa trẻ đang say giấc trong tấm khăn hồng êm ấm.
Ngôi nhà nằm ở một vùng ngoại ô, khuất sau những tàng cây cổ thụ, phủ đầy rêu phong và ký ức. Mỗi viên gạch, mỗi góc tường, đều như đang thì thầm câu chuyện về một gia đình đã từng hạnh phúc, ấm êm. Ông Lâm, với mái tóc bạc phơ như sương tuyết và dáng người gầy gò, liêu xiêu theo năm tháng, ngồi lặng lẽ trên chiếc ghế mây cũ ở hiên nhà. Chiều tà buông xuống, nhuộm tím cả khoảng sân, mang theo hơi lạnh se sắt của cơn gió trở mùa, lay lắt những cánh hoa đỗ quyên đỏ thắm trước ngõ, như ngọn lửa nhỏ đang cố gắng níu giữ hơi ấm sắp tàn lụi. Mỗi cơn gió đi qua, ông Lâm lại khẽ rùng mình, không phải vì lạnh, mà vì nỗi cô đơn quạnh quẽ đang bám riết lấy ông từ hai năm nay. Từ ngày người vợ yêu quý của ông về với đất.
Mùa Hạ đã bắt đầu báo hiệu, các loài hoa thi đua nở đủ màu sắc tươi vui. Anh Quang bước ra sân theo tiếng gọi của vợ nhờ bưng phụ mấy chậu hoa quỳnh lên bệ cao, vì muốn ngắm nét đẹp của loài hoa trang đài đang nở hàng chục đóa hồng và vàng. Bé LiLy bước chân cao chân thấp đi theo cha cười hồn nhiên.
Có những người Cha tôi đã gặp Hiến dâng đời, phục vụ tha nhân Sáng danh Chúa, sống Phúc Âm Gieo lời Chân Lý xa gần nơi nơi … (KL) Đó là những vị linh mục mà tôi đã có dịp tiếp xúc trong thời gian bốn năm sống ở trại tỵ nạn Thái Lan. Nói về các Cha thời tỵ nạn thì có rất nhiều điều muốn nói, nhưng có nói thêm trăm ngàn lời cũng vẫn chưa đủ. Ở trại, chúng tôi may mắn có được các Cha người Việt Nam (cũng là nguời tỵ nạn vượt biên). Các Ngài là những người khởi đầu lập nên nhà thờ đơn sơ đầu tiên nơi trại cấm Panatnikhom, viết tắt là Panat, (gọi là Trại Cấm vì chúng tôi là những thuyền/bộ nhân đến trại tỵ nạn sau ngày Cao Ủy tuyên bố đóng cửa không nhận người tỵ nạn, nên chúng tôi bị xem là bất hợp pháp, phải ở Trại Cấm chờ nước sở tại thanh lọc, xét duyệt tư cách tỵ nạn).
Trải qua bao thời gian, những người bạn cũ rời xa, những người bạn mới xuất hiện, nhiều khuôn mặt đến, rồi đi, như nước chảy qua cầu. Vậy mà có một khuôn mặt đặc biệt, ở lại rất lâu trong góc trái tim tôi, một nhỏ bạn thật đặc biệt. Đặc biệt, là vì nó là... người Nga. Tôi đã từng có ác cảm với dân tộc Nga, từ những ngày trước năm 1975, là năm đổi đời, đổi hướng tương lai của đa số dân tỵ nạn cộng sản. Ác cảm là vì, giống dân từ một quốc gia xa lạ và rất xa trên bản đồ trái đất, đầu tiên tạo ra chế độ Cộng sản, lại đầu độc cả thế giới qua cái chủ nghĩa Cộng sản ác nhân thất đức.
Thưa anh Don, tôi biết hương hồn anh đang hiện diện quanh quất đâu đây, trong khán phòng này và nghe được những lời tôi nói. Cảm ơn anh đã luôn là người hàng xóm tốt bụng. Anh thường xuyên cắt cỏ cho khoảng sân trước nhà chúng tôi khi cắt cho nhà anh. Không chỉ cắt thôi đâu quý vị, anh còn tỉa rồi thổi bằng máy thổi sạch bóng, từ sát cửa ra vào đến sân xe chạy. Lần nọ, nhà chúng tôi bị bể ống nước, ngập lụt ngoài phòng khách lên tận mắt cá, anh là vị cứu tinh đã khóa nước trước khi chồng tôi kịp về nhà. Bao lần chúng tôi quên đóng cửa “garage” qua đêm, anh luôn nhắn tin cho tôi “Cửa garage nhà chị còn mở đó nhe.” Tôi cảm thấy rất hổ thẹn vì chưa mời anh được một bữa ăn Việt Nam! Tệ thật! Tôi có mua biếu anh hộp bánh vào dịp Noel mấy năm nhưng nhìn lại thấy không đủ so với những gì anh đã làm cho gia đình tôi! Nhưng tôi vĩnh viễn không còn dịp nữa rồi!
Hàng năm, cứ qua giữa tháng Năm là nước Mỹ lại bắt đầu rộn ràng hơn cho ngày lễ hội Memorial Day sắp tới! Các “florist centers” lo chuẩn bị thêm nhiều hoa để cung cấp cho người tiêu thụ, những gian hàng đồ lưu niệm bày biện lắm thứ hơn để bán. Walmart, Krogers tấp nập khách hàng vì có đông người đi chợ cho các tiệc tùng ăn uống chiều hôm đó. Như chúng ta biết, ngày lễ này được long trọng tổ chức vào mỗi thứ Hai cuối cùng của tháng Năm nhằm vinh danh những người lính đã xả thân hy sinh trong quân đội Hoa Kỳ. Ngược dòng lịch sử và theo các sử gia thì cuộc nội chiến Mỹ được xem là có nhiều người chết nhất nên những nghĩa trang thành hình từ đấy. Vào mấy năm cuối của thập niên 1860 thì ở nhiều quận, hạt, tỉnh, thành, thiên hạ bắt đầu tới sửa sang, dọn dẹp vệ sinh cho những ngôi mộ của người thân mình, mang theo bông hoa trang hoàng cho các ngôi mộ đó; những chiến binh đã nằm xuống!
Là con trai trưởng trong một gia đình có chín anh em, tôi sống với Mẹ trong hầu hết bảy mươi bốn năm đời mình. Chỉ có hai lần tôi phải xa Mẹ lâu nhất, mỗi lần tám năm, đều liên quan đến nước Mỹ và Mẹ. Lần thứ nhất từ năm 1991 khi Mẹ đi tỵ nạn Hoa Kỳ theo diện H.O. Tôi kẹt lại quê nhà cho đến cuối năm 1998 mới đi đoàn tụ gia đình theo diện ODP. Đi hay ở, một quyêt định không phải dể dàng với tôi lúc bấy giờ. Những năm chín mươi sau những tháng năm sống vất vả, cay đắng và tủi nhục để kiếm sống và tồn tại, đứa con một sĩ quan tù cải tạo, nhờ thời kỳ mở cửa, các công ty nước ngoài lần lượt vào Việt Nam, tôi được làm việc cho văn phòng đại diện công ty Hoa Kỳ AMP tại Việt Nam. Mức lương 700 USD của một giám đốc kỹ thuật hồi đó là một con số rất lớn nếu so với đồng lương 50 USD của một kỹ sư mới ra trường.
Nhạc sĩ Cung Tiến